Kontrola zarządcza w jednostkach sektora finansów publicznych wprowadzona została od 1 stycznia 2010 r. w miejsce kontroli finansowej, w praktyce utożsamianej głównie z działalnością jednostki sektora finansów publicznych w wymiarze finansowym.
Kontrola zarządcza stanowi podstawę zarządzania w sektorze finansów publicznych opartą na regule „3E” (gospodarczość, efektywność, skuteczność).
Zgodnie z istniejącymi w doktrynie poglądami na temat szeroko rozumianej kontroli należy przez nią rozumieć obserwowanie i analizowanie działań jednostek kontrolowanych, porównywanie istniejącego stanu rzeczy z zamierzeniami, występowanie przeciwko zjawiskom niekorzystnym i sygnalizowanie właściwym jednostkom o dokonanych spostrzeżeniach.
Kontrola polega więc na:
- badaniu istniejącego stanu rzeczy,
- zestawieniu tego, co istnieje w rzeczywistości, z tym, co powinno być, tzn. co przewidują odpowiednie wzorce czy normy postępowania i sformułowaniu na tej podstawie odpowiedniej oceny,
- ustaleniu przyczyn rozbieżności pomiędzy stanem istniejącym a stanem pożądanym,
- sformułowaniu zaleceń mających na celu wskazanie sposobu usunięcia niepożądanych zjawisk.
Kontroli zarządczej nie można utożsamiać i ograniczać do czynności kontrolnych wykonywanych przez pracowników komórek kontroli, mimo że takie podejście bywa łączone z pojęciem „kontroli”.
Kontrola zarządcza dotyczy przede wszystkim działań związanych z wyznaczaniem celów i zapewnieniem ich realizacji, a nie działań kontrolnych, które będą stanowić tylko cząstkę całego systemu kontroli zarządczej. Jako instrument prawny wprowadzony przez ustawodawcę ma zmierzać do osiągania jak najlepszych wyników, jednocześnie korygując i skutecznie eliminując nieprawidłowości naszej pracy.
Iwona Iwańska-Brzeszcz – uczestniczka Kursu Zarządzania Oświatą organizowanego przez Instytut Kształcenia EKO-TUR, Niepubliczną Placówkę Doskonalenia Nauczycieli
