Bożena Brzozowska
Rozwijaj uczenie się ucznia na lekcji. Jak to robić ? Czy warto?
Odkrycia neuronauk przykuwają coraz większą uwagę dydaktyków, nauczycieli, którzy chcą wspierać swoich uczniów w uczeniu się na lekcji. Wiemy już, że nauczanie, aby było skuteczne, powinno uwzględniać zasady działania mózgu. Mózg uczy się szybciej i skuteczniej, jeśli treści są dla niego ciekawe, potrzebne. Efektywniejsza jest nauka oparta na współpracy, pracy zespołowej, które sprzyjają budowaniu relacji opartych na zaufaniu, szacunku, empatii.
We współczesnej szkole potrzeba dostosowania warunków nauki do potrzeb wspólnego ucznia i współczesnego świata. Oprócz wiedzy przedmiotowej potrzeba, aby uczniowie kształcili kompetencje, takie jak odpowiedzialność, budowanie relacji czy umiejętność komunikacji interpersonalnej;
Proces rozwijania uczenia się i nauczania buduje klimat przyjaznej szkoły, takiej, w której uczeń nie tylko jest nauczany, ale przede wszystkim uczestniczy w sytuacjach sprzyjających uczeniu się na lekcji.
W szkole dbającej o rozwijanie uczenia się uczniów na lekcji, nauczyciel każdego dnia buduje motywację wewnętrzną, wie jak redukować stres, który nie sprzyja efektywnej nauce i jakie metody, formy, techniki wprowadzić na lekcję, żeby wzmocnić efektywność uczenia się i nauczania. Proces run to zmiana, w której nauczyciel staje się facylitatorem, organizatorem sytuacji edukacyjnych w których uczniowie uczą się, a przekazywanie wiedzy ogranicza do niezbędnego minimum. Dzięki temu nauczyciel ma więcej czasu na wspieranie ucznia w jego rozwoju, ma więcej okazji do dawania informacji zwrotnej do pracy ucznia.
Ważnym w tej zmianie jest fakt dostosowania nauki do potrzeb i możliwości uczącego się, gdzie celem dla ucznia jest uzyskanie wiedzy do dalszego kształcenia, do zastosowania w życiu, a nie głównie na potrzeby egzaminów i pozycji w rankingach.
Wdrażając zmianę w procesie run niezwykle istotnym staje się wprowadzenie kultury błędów. Uczeń wie, że ma prawo popełniać błędy i na nich uczyć się. To wszystko w klimacie wzajemnego zaufania, szacunku, rozumienia.
Zatem, jeśli czujesz potrzebę wprowadzenia zmiany w swojej szkole, klasie, chcesz zamienić obecny model pruski na model przyjaznej szkoły, to proces run temu właśnie sprzyja. Idź małymi krokami do wielkiej zmiany.
Organizując ciekawe sytuacje edukacyjne, wykorzystując mocne strony, zainteresowania i predyspozycje uczniów, będziesz wspierać ich w rozwoju.
Wykorzystując wiedzę o mózgu wzmocnisz efektywność tych sytuacji. Wiedza o mózgu opisuje, że efektywne uczenie się człowieka jest realizowane dzięki:
- poznawaniu i rozumieniu poprzez własną aktywność (doświadczanie, eksperymentowanie);
- popełnianiu błędów i praca na podstawie popełnianych błędów;
- szukaniu własnych metod pracy i strategii rozwiązań;
- tworzeniu materiałów, map myśli, lapbooków, prowadzeniu ok-zeszytów;
- współpracy z innymi;
Co sprzyja efektywnemu uczeniu się na lekcji? Na co zwrócić uwagę w procesie run? Warto tu wymienić :
- wsparcie nauczyciela;
- wzajemna współpraca i zespołowe rozwiązywanie problemów;
- umiejętność zadawania pytań;
- bezstresowe sprawdzanie wiedzy i umiejętności;
- przewidywalność;
- kultura i wzajemne poszanowanie;
- NVC – sposób na budowanie relacji;
- brak kar i nagród – potraktowanie trudnych sytuacji jako sygnału o potrzebie wsparcia.
Skuteczne metody, formy, techniki, strategie to również ważny obszar w zmianie . Warto sięgać systematycznie po projekty edukacyjne, zabawy i gry terenowe, lapbooki, ok-zeszyt, stoliki eksperckie, stacje zadaniowe, współpracę zespołową (przygotowanie materiałów dydaktycznych, kart pracy, zadań dla innej grupy), indywidualne tempo pracy, informacja zwrotna.
Rozwijanie uczenia się i nauczania to proces, który zaprowadzi Cię do Szkoły Jutra, tej, której potrzebujemy już dzisiaj. Powodzenia!
Bibliografia:
Anna Szulc, Nowa Szkoła, Wydawnictwo Natuli, 2019
red. G. Mazurkiewicz, Ucząca się Szkoła, WUJ, 2015
R.J. Marzano, Sztuka i teoria skutecznego nauczania, CEO, 2012
