Oświata świadczy usługi edukacyjne, przez co jest ona działalnością wyższej użyteczności publicznej. Celem istnienia szkół jest konieczność kształcenia młodych ludzi, co wynika z dziedzictwa naszej cywilizacji i uwarunkowań ekonomiczno-społecznych[1]. Dyrektorzy zarządzają szkołami, które są częścią rozbudowanego systemu jakim jest system edukacji. Decyzje strategiczne w tym systemie podejmowane są na poziomie rządu, Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu oraz kuratoriów. Zadaniem dyrektora jest realizować owe wytyczne[2]. Pomimo konieczności realizacji odgórnie ustalonych strategicznych kierunków, edukacyjna działalność szkoły coraz częściej wymaga od dyrektora placówki wdrożenia marketingowego podejścia w zarządzaniu. Częścią tego podejścia jest zbudowanie relacji z otoczeniem poprzez opracowanie przez placówkę strategii promocji. Można ją określić jako zbiór środków, za pomocą których szkoła informuje otoczenie o swojej ofercie i działalności edukacyjnej. Promocja szkoły nakierowana jest na oddziaływanie na potencjalnego odbiorcę, a celem tego oddziaływania jest stworzenie opinii o placówce oraz poszerzenie wiedzy na jej temat. Rodzice kandydatów szczegółowo analizują oferty szkół oraz opinie o nich zanim ostatecznie podejmą decyzję o zapisie swojego dziecka. Dotyczy to przede wszystkim szkół ponadpodstawowych, ale coraz częściej również szkół podstawowych. Pomimo, że w przyjęciach uczniów do szkół podstawowych obowiązuje rejonizacja, rodzice często ubiegają się o przyjęcie swojego dziecka do szkoły spoza rejonu jeżeli tylko najpełniej spełnia ona ich oczekiwania.
Dodatkowo, obecny rynek usług edukacyjnych w Polsce charakteryzuje się rosnącą konkurencyjnością z powodu wzrastającej liczby szkół społecznych i niepublicznych, szczególnie w dużych miastach. Szkoły te prześcigają się w sposobach na ”zaistnienie” w świadomości społecznej, gdyż od tego zależy ich możliwość utrzymania się na rynku. Nie bez znaczenia są również skutki niżu demograficznego, które w znaczący sposób wpływają na malejącą liczbę uczniów w szkole, skutkiem czego działania promocyjne podejmowane przez placówki nabierają szczególnie istotnego znaczenia.
Wspomniane uwarunkowania znacząco wpływają na podejście do zarządzania placówką. Dyrektor szkoły będzie w stanie pozyskać nowych uczniów i utrzymać obecnych jeżeli przekona do niej rodziców. Stanie się to natomiast możliwe, kiedy opanuje umiejętność wypromowania placówki w środowisku, w którym znajdują się potencjalni kandydaci. Być może dobrym narzędziem do promocji szkoły jest utworzenie nowej, lepszej oferty edukacyjnej, np. stworzenie dodatkowych klas mundurowych, o których w jutrzejszym artykule będzie pisać Anna Kozimor-Cyganik – zapraszamy do lektury!
[1] A. J. Fazlagic, Marketingowe zarządzanie szkołą, CODN 2003, str.90. [2] A.J. Fazlagic, op.cit., str.100.
Aldona Ponikowska – uczestniczka Kursu Zarządzania Oświatą organizowanego przez Instytut Kształcenia EKO-TUR, Niepubliczną Placówkę Doskonalenia Nauczycieli