Relacje szkoły, rodziny i środowiska z formalnego punktu widzenia ujęte są w ramy rozporządzeń i regulacji prawnych zarówno międzynarodowych, jak i krajowych. Dokumentem, który przede wszystkim uwzględnia prawa rodziców jest Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej. Artykułem regulującym wybór szkoły przez rodzica jest art.70. który brzmi następująco: Rodzice mają wolność wyboru dla swoich dzieci szkół innych niż publiczne.
W myśl Art. 1. Ustawy Prawo Oświatowe: system oświaty zapewnia w szczególności realizację prawa każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej do kształcenia się oraz prawa dzieci i młodzieży do wychowania i opieki, odpowiednich do wieku i osiągniętego rozwoju; wspomaganie przez szkołę wychowawczej roli rodziny (Dz. U. z 2017 poz.59).
Art. 40. określa 1. Rodzice dziecka podlegającego obowiązkowi szkolnemu są obowiązani do: (1) dopełnienia czynności związanych ze zgłoszeniem dziecka do szkoły; (2) zapewnienia regularnego uczęszczania dziecka na zajęcia szkolne; (3) zapewnienia dziecku warunków umożliwiających przygotowywanie się do zajęć; (4) informowania, w terminie do dnia 30 września każdego roku, dyrektora szkoły podstawowej, w obwodzie której dziecko mieszka, o realizacji obowiązku szkolnego spełnianego w sposób określony w art. 36 ust. 10 lub 11.
Polskie prawo przewiduje także możliwość powstawania w szkołach tzw. rad szkół, w skład których wchodzą, obok nauczycieli i uczniów, także rodzice wybrani przez ogół rodziców. W przypadku rady szkoły jej uprawnienia wydają się nadawać m.in. rodzicom, znacznie większą możliwość realnego oddziaływania na wszystkie szkolne procesy edukacyjne, co wyraża się na przykład w uprawnieniu do uczestnictwa w rozwiązywaniu spraw wewnętrznych szkoły, wiążącym charakterze składanych wniosków o ocenę działalności szkoły, pracy dyrektora czy nauczyciela, własnej inicjatywie w ocenie sytuacji oraz stanu szkoły. Poniżej przywołuję w całości art.83 ustawy o systemie oświaty, który reguluje uprawnienia tego społecznego organu szkoły. Art. 83. 1. W szkołach i placówkach, z zastrzeżeniem ust. 6, działają rady rodziców, które reprezentują ogół rodziców uczniów.
2. W skład rad rodziców wchodzą: (1) w szkołach – po jednym przedstawicielu rad oddziałowych, wybranych w tajnych wyborach przez zebranie rodziców uczniów danego oddziału;
3. W wyborach, o których mowa w ust. 2, jednego ucznia reprezentuje jeden rodzic. Wybory przeprowadza się na pierwszym zebraniu rodziców w każdym roku szkolnym.
4. Rada rodziców uchwala regulamin swojej działalności, w którym określa w szczególności:
(1) wewnętrzną strukturę i tryb pracy rady; (2) szczegółowy tryb przeprowadzania wyborów do rad, o których mowa w ust. 2 pkt 1–3, oraz przedstawicieli rad oddziałowych, o których mowa w ust. 2 pkt 1, do rady rodziców odpowiednio szkoły lub placówki.
5. Rady rodziców mogą porozumiewać się ze sobą, ustalając zasady i zakres współpracy.
Art. 84. 1. Rada rodziców może występować do dyrektora i innych organów szkoły lub placówki, organu prowadzącego szkołę lub placówkę oraz organu sprawującego nadzór pedagogiczny z wnioskami i opiniami we wszystkich sprawach szkoły lub placówki.
Do kompetencji rady rodziców, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4, należy: (1) uchwalanie w porozumieniu z radą pedagogiczną programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły lub placówki, o którym mowa w art. 26; (2) opiniowanie programu i harmonogramu poprawy efektywności kształcenia lub wychowania szkoły lub placówki, o którym mowa w art. 56 ust. 2; (3) opiniowanie projektu planu finansowego składanego przez dyrektora szkoły.
Ewelina Famuła – uczestniczka kursu kwalifikacyjnego
