Pierwsza część artykułu znajduje się pod linkiem:
Zanim przystąpię do krótkiego scharakteryzowania ważnych dla szkół branżowych obszarów oddziaływań Zintegrowanej Strategii Umiejętności przypomnę Państwu nieco historii.
1 maja 2004 rok – Polska staje się pełnoprawnym członkiem Unii Europejskiej- strefa edukacji pozostaje wprawdzie w zakresie kompetencji każdego z państw członkowskich, ale dla systemów edukacji zawodowej najpilniejszym zadaniem staje się zespolenie kształcenia i doskonalenia kadr z polityką gospodarczego rozwoju i rynku pracy. Nieodmiennie podkreśla się, że rozwój gospodarki zależy od właściwej struktury kształcenia zawodowego.
W ważnym dokumencie Komisji Europejskiej „Białej Księdze kształcenia i doskonalenia zawodowego. Nauczanie i uczenie się – na drodze do uczącego się społeczeństwa” wskazuje się trzy ważne czynniki przemian: rozwój społeczeństwa informacyjnego, rozwój cywilizacji naukowej i technicznej oraz globalizacja gospodarki. Brzmi znajomo? A pomyślcie Państwo, że kiedy powstawał ten raport: „Zatrudnienie w świecie w latach 1998-1999” określano te czynniki jako elementy polityki perspektywicznej.
No cóż, wiele się zmieniło w otaczającym nas świecie, miała miejsce kolejna rewolucja przemysłowa – w tym robotyzacja, „zadziała się” pandemia, urodziły się kolejne pokolenia nieprzystające do znanych nam schematów, tj: pokolenie Z i Pokolenie Alfa- obecne w szkole, gwałtownie zmieniające się warunki pracy i perspektywa zawodów, których ……. jeszcze nie ma.
Zatem sprostanie tym nowym warunkom staje się priorytetem w kształceniu młodego pokolenia, ale też kształcenia dorosłych.
W Zintegrowanej Strategii Umiejętności 2030, ujętej w kierunkach polityki oświatowej państwa, czytamy, że stanowi ona ramy strategiczne polityki na rzecz rozwoju umiejętności, czyli działań niezbędnych do zapewnienia dalszego wzrostu gospodarczego i osiągnięcia wysokiej jakości życia.
ZSU 2030 pokazuje edukację jako politykę szerszą i głębszą niż tylko zarządzanie systemem oświaty, czyli politykę międzysektorową, kluczową dla gospodarki. ZSU porządkuje pole polityki edukacyjnej traktowanej szeroko jako uczenie się przez całe życie w różnych formach – formalnej i pozaformalnej.
Co to oznacza dla szkół branżowych? Jakie niesie szanse, a jakie zagrożenia?
Kluczowym elementem Zintegrowanej Strategii Umiejętności jest zdiagnozowanie postępów, a przede wszystkim wyzwań i priorytetów związanych z rozwojem odpowiednich umiejętności w Polsce, aktywizacją zasobów umiejętności na rynku pracy, skutecznym wykorzystaniem umiejętności w życiu gospodarczo-społecznym, a także wzmocnieniem systemu kształtowania i rozwoju umiejętności. Dokonujące się od lat zmiany w polskiej oświacie stopniowo zmierzają do wzmocnienia kształtowania umiejętności. Oto przykład:
W rozporządzeniu MEN z dnia 15 lutego 2019 r. w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego (Dz. U z 2019 r. poz. 316) zwrócono uwagę na fakt, że w procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół prowadzących kształcenie zawodowe, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W oparciu o liczne badania potrzeb pracodawców opracowano zestawienie kompetencji potrzebnych nowoczesnej gospodarce.
Zaliczono do nich:
- uczenie się i rozwiązywanie problemów;
- myślenie – dostrzeganie zależności przyczynowo-skutkowych i funkcjonalnych oraz złożoności zjawisk;
- poszukiwanie, segregacja i wykorzystywanie informacji z różnych źródeł;
- doskonalenie się – elastyczne reagowanie na zmiany i poszukiwanie nowych rozwiązań;
- komunikowanie się – umiejętność korzystania z technologii, porozumiewania się w kilku językach;
- argumentowanie i obrona własnego zdania;
- współpraca i porozumienie się w grupie;
- działanie – umiejętność organizowania pracy, opanowania technik i narzędzi pracy, projektowania działań i przyjmowania odpowiedzialności za wyniki.
