W niezwykle szybko zmieniającym się świecie szkoła powinna stać się miejscem, które przygotowuje młodego człowieka nie tylko do kolejnego etapu edukacji, ale wyposaża go w umiejętności, które czynią ucznia jednostką kreatywną, twórczą, uspołecznioną i dążącą do sukcesu. Daje każdemu dziecku ofertę odpowiadającą jego potrzebom i zainteresowaniom. Wspiera i docenia także samodzielne inicjatywy młodych, zarówno w ramach zajęć lekcyjnych, jak i poza nimi. Krótko mówiąc, dynamicznie przeobrażająca się rzeczywistość stawia przed systemem edukacji nowe wyzwania.
W drodze do osiągnięcia tego celu kluczową rolę odgrywa dyrektor szkoły. To za jego pośrednictwem możliwe jest dotarcie do szerokiego grona nauczycieli, uczniów i rodziców i nawiązanie między nimi współpracy.
Reforma oświaty spowodowała znaczny wzrost autonomii szkół, a co za tym idzie zmiany w sposobie kierowania i zarządzania. We współczesnej szkole nie tylko odbywa się proces dydaktyczny, uczniowie zdobywają wiedzę na wysokim poziomie i rozwijają swoje zainteresowania, ale również mają własne, przyjazne miejsce, do którego chętnie się wraca.
Aby zrealizować powyższe założenia, podejmowane są liczne działania: tworzone są klasy o atrakcyjnych dla uczniów profilach, powstają koła zainteresowań, dba się o rozwój ucznia i kształtowanie jego osobowości. Zadania starają się realizować współczesne placówki oświatowe.
Zmianom zachodzącym w szkole nadaje ton dyrektor szkoły. Wpływa on na to, jaka w niej panuje atmosfera. Motywuje nauczycieli, nad którymi sprawuje nadzór pedagogiczny. Ocenia praktyczne umiejętności swoich pracowników i wpływa na ich karierę zawodową. Odgrywa najważniejszą rolę w procesie wprowadzania zmian i innowacji. Jest w stanie zachęcić nauczycieli do podejmowania stałych wysiłków na rzecz ich nieustannego rozwoju. Dobry dyrektor potrafi znaleźć inne niż tylko finansowe sposoby wyrażania uznania dla podwładnych. Rozumie, że niemal każdy nauczyciel potrzebuje innego wzmocnienia. Nie zawsze musi to być wzmocnienie finansowe.
Rolą dyrektora jest także poszukiwanie sposobów motywowania pozostałych pracowników (należy pamiętać o tym, że szkołę tworzą nie tylko dyrektor i nauczyciele, ale także pion administracji i obsługi). Jednych należy zachęcić, innych dyscyplinować, a jeszcze innych stale kontrolować. Warto więc, aby dyrektor dysponował wiedzą z zakresu zarządzania i psychologii i potrafił ją w praktyce wykorzystać.
Podejmowanie decyzji to podstawowa umiejętność, która powinna charakteryzować dyrektora. Polega ona na wyborze, spośród wielu możliwości, rozwiązania najlepszego z punktu widzenia realizacji zaplanowanych celów. Szef podejmuje codziennie wiele decyzji, nie zawsze chętnie przez nauczycieli akceptowanych. Nauczyciele powinni być tak zmotywowani, aby pomimo początkowych wątpliwości realizowali zadania stawiane im przez dyrektora.
Aby uczniowie mogli rozwijać swoje zainteresowania i talenty potrzeba ze strony nauczycieli wielkiego zaangażowania i wzajemnej współpracy. Ważną umiejętnością jest praca zespołowa. Niestety, dla niektórych nauczycieli ta forma współpracy nadal jest pewnym novum, z którym nie do końca sobie radzą. Wymaga ona nie tylko zmiany codziennych nawyków, ale także często myślenia o roli, jaką się pełni w zespole. W tym wypadku zadanie dyrektora polega na minimalizowaniu oporu nauczycieli do pracy zespołowej i podejmowaniu takich działań, które spowodują, że pracownicy odkryją sens w pracy zespołowej i będą dobrze do niej przekonani.
Motywowanie ze strony dyrektora polega na takim wpływaniu na innych, aby podążali w określonym kierunku. Zapewne w każdym zespole znajdą się osoby, które już są wewnętrznie zmotywowane, konsekwentnie realizują zaplanowane cele i nie potrzebują dodatkowego wsparcia. Jednak bez wątpienia są i tacy, którzy potrzebują dodatkowej motywacji z zewnątrz.
Dyrektor szkoły jest kluczową postacią w każdym systemie szkolnym. Dobry lider ciągle zadaje sobie pytanie: ,,Co mogę zrobić, aby moi nauczyciele byli zdeterminowani i z własnej inicjatywy angażowali się do pracy na rzecz szkoły?’’ Każdy dzień powinien być próbą odpowiedzi na tak postawione pytanie.
Dorota Wojtowicz
