Pierwszą część artykułu znajdziecie Państwo tutaj.
Każda szkoła, niezależnie od jej profilu nauczania, szczebla lub rangi, jest placówką oświatową, realizującą określone założenie: misję. Misja zawiera różne informacje dotyczące szkoły, kierowane do ucznia, rodzica, nauczyciela, środowiska lokalnego, itd. W misji szkoły zawarty jest cel, bądź cele, w kierunku których placówka podąża i które realizuje.
W zależności od odbiorcy, a właściwie podmiotu, który jest placówką zainteresowany, treści będą różne. Każdy z nich: uczeń, rodzic, nauczyciel, etc., będą od szkoły wymagali innych rzeczy. Szkoła jest wyspecjalizowaną organizacją, której celem jest zaspokajanie potrzeb wszystkich „konsumentów” oraz realizowanie własnych zadań powierzonych przez Ministra Edukacji Narodowej.
Jak już wspominałam, szkoła dostosowuje cele, które realizuje, na podstawie potrzeb odbiorców. Pierwszym, wydaje się najważniejszym dla szkoły odbiorcą, jest uczeń. On od placówki edukacyjnej oczekuje zupełnie innych rzeczy, niż ona chciałaby mu proponować. Oczywiście, jego potrzeb nie należy lekceważyć. W charakterystyce potrzeb ucznia należy wziąć pod uwagę jego rozwój – na różnych etapach edukacyjnych uczniowie będą przejawiali zupełnie inne potrzeby.
Niezależnie od wieku, pierwszą potrzebą ucznia w szkole będzie zabawa, czyli spędzanie czasu z rówieśnikami (z upływem czasu zabawa będzie przybierała różnorodne formy). Zazwyczaj zabawa kojarzy się z beztrosko spędzonym, miłym czasem. Uczniowie chcą, by w ich szkole panowała przyjazna atmosfera. Choćby wydawało się, że celowo wywołują konflikty między sobą, robią to przez chęć wyrażenia siebie. Następnie uczniowie zabiegają o rozwijanie swoich zainteresowań. Choć nie wszystkie są możliwe do zrealizowania, zwykłe kółka zainteresowań cieszą się powodzeniem w każdej szkole, na każdym etapie edukacyjnym. Niektórzy uczniowie traktują szkołę jako swój azyl, czują się w niej bezpiecznie i tego poczucia od szkoły wymagają, choć nie manifestują tego, jak poprzednich dwóch potrzeb.
Oczywiście, potrzeb ucznia jest o wiele, wiele więcej. Wymieniłam tylko najważniejsze z nich, z których można już wyłonić trzy cele, do których będzie dążyła szkoła:
1) zapewnienie przyjaznej atmosfery
2) rozwijanie zainteresowań uczniów, poszerzanie horyzontów
3) zapewnianie bezpieczeństwa
Zarówno uczeń wobec szkoły, jak i szkoła wobec ucznia mają pewne wymagania. Placówka oświatowa ma za zadanie realizować postulaty podstawy programowej dla danego etapu edukacyjnego. Uczeń powinien przygotowywać się do zajęć dydaktycznych, regularnie uczęszczać do szkoły, dbać o jej dobre imię, tak aby i ona mogła spełniać jego oczekiwania względem niej samej.
Następnym ogniwem, zaraz po uczniu, jest rodzic. Stereotypowo wydaje się, że rodzic ma najwięcej do powiedzenia w każdej sprawie i to on najlepiej ułożyłby wszystkie cele, które powinna realizować szkoła, do której uczęszcza pociecha, którą obejmuje obowiązek szkolny. Szkoła musi wziąć pod uwagę wszystkich rodziców, od tych przewrażliwionych po tych, którzy szkołę omijają szerokim łukiem i ten przykład dają swoim dzieciom.
Do potrzeb rodzica należą m.in.: zapewnienie przez szkołę bezpieczeństwa podczas pobytu dziecka w placówce; edukacja dziecka na wielu płaszczyznach; zapewnienie dziecku rozrywki poprzez wycieczki, konkursy, koła zainteresowań; wyrównanie szans dla uczniów ze specjalnymi i specyficznymi potrzebami edukacyjnymi; wychowanie dziecka do życia w społeczeństwie; stworzenie kanału informacyjnego, dzięki któremu rodzic będzie mógł o każdej porze dnia i nocy komunikować się ze szkołą; stworzenie kanału informacyjnego, przez który szkoła będzie chciała komunikować się z rodzicem w porach jej funkcjonowania, etc.
Z wielu postulatów rodziców szkoła oczywiście przemyśli wszystkie, a pod uwagę weźmie najważniejsze, możliwe do zaadaptowania na swoim gruncie, czyli:
1) Zapewnienie bezpieczeństwa podczas pobytu ucznia na terenie placówki,
2) Zapewnienie wysokiego poziomu edukacji,
3) Zapewnienie rozrywki dziecku poprzez wycieczki, które będą aktywizowały dzieci poznawczo,
4) Zapewnienie możliwości wyrażania dziecku siebie poprzez rozmaite zajęcia dodatkowe i kółka zainteresowań,
5) Wyrównanie szans dla uczniów ze specjalnymi i specyficznymi potrzebami edukacyjnymi,
6) Stworzenie kanału informacyjnego, przez który zarówno rodzice będą mogli komunikować się ze szkołą, jak i szkoła z rodzicem.
Oczywiście ważne jest, żeby placówka odniosła się do wszystkich propozycji, które zaproponowali opiekunowie uczniów, tłumacząc, że szkoła jest miejscem, które nieustannie się rozwija i będzie dążyła do perfekcji.
Szkoła od rodziców też może wymagać zaangażowania, ale żeby je dostała, musi pamiętać o równowadze w kanale informacyjnym.
Zaraz za rodzicami będzie stała dalsza rodzina ucznia i sąsiedzi, czyli szeroko pojęte środowisko lokalne, na które szkoła również powinna być otwarta, jeśli chce zapewnić sobie jak najlepszą sławę i wsparcie. Środowisko lokalne od szkoły wymagać będzie głównie braku problemów. Sąsiedzi zmartwieni będą hałasami, a lokalne władze budżetem. Potrzeby wszystkich należy zaspokoić rozmową i wspólnym planowaniem celu.
Jak już wcześniej wspominałam, szkołę tworzy również jej personel. Nauczyciele i pracownicy szkoły będą wymagali wynagrodzenia odpowiedniego do pracy, przyjaznej atmosfery pracy, wsparcia metodycznego w trudnych sytuacjach, jasności sytuacji, czyli dążenia do jednego wspólnego celu, misji, którą wcześniej wszyscy razem wytworzyli.
Szkoła od swojego personelu będzie wymagała tego, by wszyscy o nią dbali i pracowali na jej dalszą promocję. Nauczycielom będzie starała się oferować jak najlepsze warunki pracy, ale od nich wymagać będzie największego zaangażowania w ten najważniejszy dla wszystkich, proces kształcenia, ponieważ tak naprawdę to wokół niego krążą moje rozważania.
Podsumowując, głównym celem szkoły jako organizacji jest zaspokojenie potrzeb wszystkich osób zainteresowanych, wbrew ogólnie panującemu powiedzeniu, że wszystkich uszczęśliwić się nie da.
Joanna Ciesielczyk
