W dzisiejszym szkolnictwie dyrektor musi sprostać licznym i bardzo złożonym zadaniom, które obejmują różne dziedziny, min: ekonomię, prawo, zasady marketingu i zarządzania czy gospodarowanie zasobami ludzkimi. Temat jest niezwykle złożony i wielowątkowy, dlatego też skupię się na – moim zdaniem – najważniejszych jego elementach.
Kiedy patrzę na tempo przemian w dzisiejszym świecie, na ciągle zmieniające się zasady i przepisy prawa, dochodzę do wniosku, że podstawowym zadaniem dyrektora jest ciągłe aktualizowanie swojej wiedzy. Żaden dyrektor nie wywiąże się właściwie ze spoczywających na nim obowiązków, jeżeli nie zadba o to, aby ciągle podnosić swoje kwalifikacje. W codziennej pracy zmuszony jest aby wykazywać się biegłą znajomością przepisów, co zdecydowanie ułatwi mu funkcjonowanie oraz pozwoli uniknąć błędów i pomyłek. Ponadto, nowoczesna szkoła to nowoczesne rozwiązania techniczne, adekwatne do zmieniającej się rzeczywistości. Konieczna jest zatem praktyczna umiejętność wykorzystania ich. Pamiętajmy o jednej jeszcze kwestii, niezwykle istotnej, a mianowicie, że ,,przykład idzie z góry”. Kiedy dyrektor dba o prawidłowe funkcjonowanie placówki, którą zarządza to min. troszczy się o jej nieustanny rozwój. Do zrealizowania tego celu potrzebuje odpowiednio wykwalifikowanej kadry. Dlatego swoim postępowaniem musi zachęcać i motywować pracowników do zdobywania nowych umiejętności i poznawania nowych technologii. Takie podejście przyniesie korzyści dla wszystkich. Dzięki temu nauczyciele będą mogli wykorzystywać w swojej pracy nowoczesne rozwiązania techniczne i informatyczne, co z całą pewnością spodoba się uczniom i spotka się z ich uznaniem.
Dyrektor ciągle uczący się, zaznajomiony z nowościami i nowinkami, potrafiący czerpać z ich bogactwa i wprowadzać je w życie codziennie szkoły, jest wielką siłą napędową dla wszelkiej kreatywności i innowacyjności. Przekłada się to na praktycznie wszystkie aspekty życia i funkcjonowania placówki. Daje nam to obraz dyrektora jako animatora, który różnorakimi metodami aktywizuje społeczność szkolną, pokazuje nowe metody, angażując swoich uczniów i nauczycieli w działania wykorzystujące ich potencjał.
Dyrektor musi pamiętać przy tym o dwóch niezwykle istotnych aspektach pracy organizacji, jaką jest szkoła. Pierwszym z nich jest założenie, że wszyscy członkowie tej organizacji uczą się – zarówno uczniowie, jak i inni jej dorośli pracownicy. Drugim – świadomość, że uczniowie i nauczyciele uczą się inaczej i czego innego. Zadaniem dyrektora jest podkreślanie faktu, że w relacji tej uprzywilejowani są i powinni być zawsze uczniowie. Wiąże się to z tym, że proces uczenia się dzieci i młodzieży powinien być priorytetem w szkole[1].
Musimy pamiętać o jeszcze jednej, bardzo istotnej kwestii, która ma olbrzymi wpływ na prawidłowe funkcjonowanie szkoły. To dyrektor odpowiedzialny jest za awans nauczycieli i zgodnie z potrzebami planuje ich doskonalenie zawodowe. W szczególności musi pamiętać o tych nauczycielach, którzy dopiero rozpoczynają pracę i o tych, u których można zaobserwować syndrom wypalenia zawodowego[2]. Koniecznym jest aby dyrektor współczesnej szkoły wyposażony był w kompetencje, które pozwolą mu rozpoznać syndromy wypalenia i wyłuskać tych nowicjuszy, których należy wspomóc. Biorąc pod uwagę złożoność ludzkich charakterów, często bardzo odmienny sposób podejścia do swoich obowiązków i wywiązywania się z nich oraz przeróżne sytuacje życiowe w których znajduje się dany człowiek – nauczyciel, dyrektor ma za zadanie aby swoją postawą zachęcać do współpracy i szukania w nim wsparcia. Teoretycznie sprawa jest bardzo prosta. Należy systematycznie i w miarę możliwości jak najczęściej chwalić pracowników, zauważać ich osiągnięcia i sukcesy, doceniać za zaangażowanie i profesjonalnie wykonywane obowiązki. Jednak w rzeczywistości sytuacja prezentuje się zgoła odmiennie. Szef placówki/dyrektor szkoły niejednokrotnie zapomina jak duże znaczenie i jak bardzo motywujące dla jego pracowników są pochwały i słowa uznania.
To niestety powoduje spadek chęci i motywacji do pracy, bo po co się starać, skoro szef tego nie widzi i nie docenia?
[1] Przywództwo edukacyjne, G. Mazurkiewicz, s.129 [2] Nowoczesny dyrektor w szkole, A. Foremski, s.85
Justyna Mańkus – uczestniczka Kursu Zarządzania Oświatą organizowanego przez Instytut Kształcenia EKO-TUR, Niepubliczną Placówkę Doskonalenia Nauczycieli
