Zarządzanie szkołą a praca grup zadaniowych

Praca w szkole poza prowadzeniem zajęć dla uczniów to ciągłe działania związane z rozwojem placówki i jej sprawnym funkcjonowaniem każdego dnia.

Aktualnie na rynku pracy, umiejętność działania w zespole jest jedną z najbardziej pożądanych umiejętności. Nie jest tajemnicą, że zdolność do uważnego słuchania, do kompromisów, do stwarzania przyjaznej atmosfery pracy i ostatecznie zdolność do wspólnego rozwiązywania problemów to umiejętność niezwykle cenna.

Wielu nauczycieli wciąż działa samodzielnie, przez to mniej efektywnie, uważając że dzielenie się zdobytą przez siebie wiedzą jest „daniem gotowca” drugiemu nauczycielowi, który na to nie zasługuje, uważają że działając w grupie nie będzie zauważony ich wkład pracy, że osoby które nie poświęciły się wystarczająco podczas pracy w grupie, zostaną nagrodzone w ten sam sposób co oni. Niestety, wszystko spowodowane jest brakiem umiejętności formowania grup zadaniowych oraz reguł panujących w pracy tych grup, co często prowadzi do nadmiernej frustracji i wewnątrzszkolnych konfliktów. Warto zrozumieć, że MĄDRE działanie w grupie jest zdecydowanie bardziej wydajne niż działanie w pojedynkę. Jak zatem sprawić, aby praca grup zadaniowych pomogła i pozytywnie wpłynęła na funkcjonowanie szkoły? Działanie w grupach to podstawa sprawnego funkcjonowania każdej placówki, dlatego w dzisiejszych czasach coraz więcej dyrektorów decyduje się na szkolenia dla kadr, nie tylko związane z konkretną specjalizacją (np. biologia czy wychowanie fizyczne) ale szkolenia związane z komunikacją interpersonalną czy z budowaniem dobrych relacji, zarówno pomiędzy nauczycielem i uczniem jak i nauczycielem a drugim nauczycielem.

Praca grupowa w szkole to przede wszystkim wymóg prawny. Podstawą prawną funkcjonowania zespołów zadaniowych w szkole jest Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 marca 2017 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół. Ten akt prawny stanowi, że zadania zespołów nauczycielskich określa statut szkoły.

Aby móc precyzyjnie określić, jakie korzyści płyną z pracy grup zadaniowych należy na wstępie ustalić, czym taka grupa w rzeczywistości jest. J. Adair twierdzi, że grupa robocza występuje wówczas, gdy występuje dające się zdefiniować członkostwo, świadomość grupy, poczucie wspólnego celu, wzajemna współzależność w realizacji celu, współdziałanie i zdolność do działania w jednolity sposób. [1]

Za błędne więc należy uznać nazywanie grupą zadaniową garstkę losowo wybranych nauczycieli, którym narzuca się wykonanie danej pracy. Wówczas jest to po prostu „grupa ludzi”, którzy na pewno nie mają poczucia, że są częścią czegoś, co wpłynie na pracę szkoły. Zakładając jednak, że udało nam się stworzyć w naszej placówce grupy zadaniowe według tezy Adair’a, otwiera się przed nami zupełnie nowa wizja możliwości naszej placówki, co dyrektor jest w stanie zaobserwować w pierwszych miesiącach pracy grup zadaniowych.

Standardem jest, że dyrektorzy firm, sklepów, szkół itd. biorą na siebie większość obowiązków, nawet tych prostych i nie zajmujących zbyt wiele czasu. Robią tak, ponieważ nie ufają swoim pracownikom, uważając że tylko oni sami potrafią dobrze wykonać daną pracę. Efektem takich działań jest totalny bałagan w życiu prywatnym dyrektorów oraz brak czasu dla najbliższych. W pracy natomiast, niewywiązywanie się z ustalonych terminów, ze względu na natłok przyjętych na siebie obowiązków, błędy w dokumentach, obliczeniach itp. związane z działaniem w stresie i pod presją czasu oraz inne niekorzystne konsekwencje wpływające na stopniową destrukcje firmy/placówki.

Na co dzień uczymy młodzież otwartości dla innych osób, działania w grupie, komunikacji, rozwiązywania problemów. Zapominamy jednak, że każdego dnia sami działamy zupełnie inaczej, nie stosując się do zasad, których nauczamy.

W grupach nauczyciele rozwijają kompetencje niezbędne dla nich do wykonywania zawodu nauczyciela, a kierownicy zespołów są w stanie efektywnie wspierać dyrektorów w wykonywaniu zadań opisanych w prawie oświatowym. Aby szkoła mogła sprawnie działać, musi posiadać dobrze funkcjonujące zespoły nauczycieli.

Ważne jest, aby dyrektor i wicedyrektor zrozumieli jak wiele mogą skorzystać, gdy stworzą grupy zadaniowe, jak wiele czasu zaoszczędzą, gdy nie będą wykonywać prac, do których mogą upoważnić innych nauczycieli i ostatecznie, ile mniej stresu będzie kosztował ich codzienny pobyt w pracy. Muszą zrozumieć, że jeżeli powierzą dane zadanie pewnej grupie ludzi, ustanawiając wcześniej standardy pracy, o wiele łatwiej będzie im zarządzać placówką.  I tak właśnie powinna funkcjonować szkoła – dyrektor zarządza pracą pracowników a nie wykonuje ją za nich. Tylko wtedy znajdzie czas na kontakty z władzami, ze sponsorami, będzie miał czas, aby zastanowić się nad możliwościami rozwojowymi szkoły.