Tragiczne wydarzenia, które miały miejsce w szkole w austriackim Graz, w wyniku których zginęło 10 osób (w tym sam napastnik), wstrząsnęły opinią publiczną. Choć nikt z nas nie chciałby znaleźć się w takiej sytuacji, warto zapoznać się z zasadami postępowania, które mogą uratować życie i zmniejszyć chaos w trakcie kryzysu. Poniższy artykuł to zbiór wytycznych opartych na doświadczeniach oraz zaleceniach służb ratunkowych, które posłużą zarówno uczniom, jak i pracownikom oświaty w obliczu zagrożenia.
1. Zachowaj spokój i słuchaj nauczycieli
Co zrobić od razu?
- Nie wpadać w panikę. Choć emocje będą trudne do opanowania, najważniejsze jest zachowanie „zimnej krwi”.
- Słuchać poleceń nauczycieli i personelu. Dzięki przygotowanym procedurom ewakuacyjnym oraz alarmowym możesz podjąć odpowiednie kroki, żeby się obronić.
Zachowanie spokoju i podporządkowanie się instrukcjom to podstawowy element, który pozwala ograniczyć chaos i zwiększyć szanse na przeżycie.
2. Działaj zgodnie z zasadą „Biegnij – Ukryj się – Walcz”
Biegnij:
- Ucieczka to pierwszy wybór. Jeśli znajdziesz bezpieczną drogę wyjścia (np. dobrze oznakowane wyjścia ewakuacyjne), opuszczaj budynek możliwie jak najszybciej.
- Unikaj używania wind. Skorzystaj z klatek schodowych, zachowując szczególną ostrożność.
Ukryj się:
- Jeśli ucieczka nie jest możliwa, znajdź kryjówkę. Wybierz pomieszczenie, które ma tylko jedno wejście, i upewnij się, że drzwi można zabezpieczyć (np. za pomocą mebli lub innych przedmiotów).
- Wyłącz światło i wycisz urządzenia. Przełącz telefon w tryb cichy, aby nie sygnalizować swojej obecności.
- Pozostań cicho. Unikaj wszelkich dźwięków – nawet cichy oddech może przyciągnąć uwagę.
Walcz (ostateczność):
- Jeżeli nie masz innego wyjścia, staw opór. Wykorzystaj dostępne przedmioty, które mogą posłużyć jako improwizowana broń.
- Celem jest zaskoczenie napastnika. W sytuacjach skrajnych, gdy już nie pozostaje wybór, aktywne działanie może zwiększyć szanse na ucieczkę lub wsparcie innych.
Model „Biegnij – Ukryj się – Walcz” jest szeroko rekomendowany przez specjalistów ds. bezpieczeństwa, stanowiąc schemat działania w sytuacjach kryzysowych.
3. Przygotowanie i znajomość procedur w szkole
- Poznaj plan ewakuacji. Szkoły powinny regularnie przeprowadzać ćwiczenia alarmowe, a uczniowie – nauczyciele – muszą znać wszystkie drogi ewakuacyjne oraz punkty zbiórki.
- Zapoznaj się z procedurami bezpieczeństwa. Dowiedz się, gdzie znajdują się schronienia, jakie są zasady komunikacji w sytuacji zagrożenia oraz jaką pomoc oferuje placówka.
- Korzystaj z systemów ostrzegania. Wiele szkół wyposażonych jest w systemy powiadamiania o zagrożeniach – reaguj na każde ostrzeżenie zgodnie z przyjętymi zasadami.
Dobrze przygotowana społeczność szkolna jest w stanie zminimalizować ryzyko i skutki ataku, a regularne ćwiczenia budują refleks i poczucie bezpieczeństwa.
4. Komunikacja i współpraca ze służbami ratunkowymi
- Jeżeli jesteś w bezpiecznym miejscu, skontaktuj się z numerem alarmowym (112). Tam zgłoszenie szczegółów zdarzenia oraz Twoja lokalizacja mogą pomóc służbom ratunkowym szybciej interweniować.
- Podążaj za instrukcjami policji i służb ratunkowych. Po ustaniu bezpośredniego zagrożenia, ważne jest, aby nie opuszczać kryjówki, dopóki nie otrzymasz wyraźnych poleceń.
Współpraca ze służbami jest kluczowa – informacje przekazane przez świadków mogą przyczynić się do szybszego uporania się z sytuacją kryzysową.
5. Opieka po zdarzeniu
Sytuacja kryzysowa to nie tylko moment samego ataku – to także okres, w którym niesie się ogromne napięcie psychiczne.
- Nie ignoruj swojego stanu emocjonalnego. Po sytuacji zagrożenia warto skorzystać z pomocy psychologicznej oferowanej przez szkołę lub zewnętrznych specjalistów.
- Rozmawiaj z bliskimi oraz pedagogami. Otwarte dzielenie się swoimi doświadczeniami i uczuciami pomoże zrozumieć przeżywaną traumę oraz szybciej się z niej podnieść.
- Uczestnicz w zajęciach integracyjnych i wsparcia. Wspólne spotkania i rozmowy mogą przywrócić poczucie bezpieczeństwa.
Opieka psychologiczna jest nieodzownym elementem reagowania na kryzysy, pozwalającym na długofalowe przeciwdziałanie negatywnym skutkom traumatycznych wydarzeń.
Wydarzenia w Grazu pokazują, jak dynamicznie i niespodziewanie może przebiegać sytuacja zagrożenia. Kluczem jest odpowiednia reakcja w każdej z trzech faz: ucieczki, ukrycia lub – w ostateczności – aktywnego stawienia oporu. Pamiętaj, że najważniejsze to zachować zimną krew, znać procedury ewakuacyjne i słuchać poleceń osób odpowiedzialnych za Twoje bezpieczeństwo. Edukacja oraz regularne ćwiczenia kryzysowe mogą uratować życie – zarówno Twoje, jak i Twoich kolegów z klasy.
Każdy z nas może odegrać rolę w budowaniu bezpieczniejszego środowiska szkolnego. Dlatego oprócz indywidualnej odpowiedzialności warto, aby placówki oświatowe nieustannie doskonaliły swoje procedury oraz organizowały szkolenia, które przygotują wszystkich na sytuację kryzysową.
