Pierwszą część artykułu znajdą Państwo tutaj.
Krok 3: Szukaj sojuszników. Pamiętaj, że pracujesz w zespole.
Sojusznicy to słowo określające wszystkich, których łączą wspólne działania służące osiągnięciu celu. A jaki cel ma praca z dzieckiem z niepełnosprawnością, której graficznym zapisem jest indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny? Cel jest jeden: umożliwienie uczniowi jak najlepszego funkcjonowania teraz oraz w przyszłości.
Tak więc ważne jest, aby program zawierał w sobie naukę przede wszystkim tych umiejętności, z których uczeń będzie mógł korzystać w życiu codziennym.
Sojusznicy w tej pracy to wszyscy, którzy zaangażowani są zawodowo, społecznie, emocjonalnie w kontakty z dzieckiem z niepełnosprawnością: rodzice, nauczyciele, terapeuci, lekarze, wolontariusze. Ale to także dyrektor szkoły czy placówki, doradca metodyczny czy ewentualny sponsor.
To wszyscy ci, którzy pozwolą nam jak najpełniej wspomagać rozwój ucznia, wspierać jego rodzinę, a nam samym najefektywniej wykonać zadania nauczyciela.
Jak już wspominano, na wszystkich etapach pracy z uczniem z niepełnosprawnościa pracujemy zespołowo, wspierając się wzajemnie swoją wiedzą, doświadczeniem, ale też dzieląc się wątpliwościami i rozterkami.
Ważny jest również fakt, iż rodzic to pełnoprawny członek zespołu, a także jego realizator. Ma prawo na swój wniosek otrzymać kopię programu do dyspozycji. Może również na spotkanie zespołu zaprosić inne osoby, które mogłyby wspomóc jego pracę swoją wiedzą o funkcjonowaniu dziecka – np. lekarz, specjalista, terapeuta.
Krok 4: Zredaguj program
Poniżej znajduje się przykładowa struktura programu.
Część pierwsza to tzw. metryczka czyli określenie adresata programu, jego wieku, numeru orzeczenia i rodzaju niepełnosprawności. Ponadto winna zawierać skład członków zespołu, ich podpisy oraz akceptację dyrektora placówki.
Część druga ma charakter merytoryczny.
Indywidualny program dla ucznia niepełnosprawnego łączy dwie funkcje: edukacyjną i terapeutyczną.
W zakresie funkcji edukacyjnej indywidualny program może być:
- adaptacją podstawy programowej do możliwości uczniów z niepełnosprawnością
– w minimalnym zakresie – ograniczoną do uwag związanych z dysfunkcją ucznia, która nie wiąże się z obniżeniem wymagań (szczególnie na I etapie edukacyjnym),
– w znacznym zakresie – kiedy stopień dysfunkcji ucznia uniemożliwia realizowanie treści programowych i wymaga większych modyfikacji, zarówno w zakresie treści, jak i sposobu realizacji, a także konieczności dodatkowych działań wspomagających.
- całkowicie autorskim programem zawierającym treści nauczania, metody i formy pracy na poszczególnych, bądź wszystkich przedmiotach lub obszarach edukacyjnych, dostosowany do indywidualnych potrzeb i możliwości ucznia.
W zakresie funkcji terapeutycznej indywidualny program edukacji powinien zawierać:
- działania mające na celu nawiązanie z uczniem pozytywnego kontaktu emocjonalnego (np. poprzez pozytywne wzmacnianie nawet niewielkich jego postępów),
- usprawnianie zaburzonych funkcji,
- kompensowanie braków,
- wspieranie rozwoju umysłowego i społecznego ucznia poprzez rewalidację w formie m.in. gimnastyki korekcyjnej, rehabilitacji ruchowej, logopedii, nauki alternatywnych metod komunikacji, stymulacji polisensorycznej,
- rozwijanie procesów poznawczych,
- eliminowanie zachowań niepożądanych,
- oraz inne formy terapii, np. hydroterapię, hipoterapię, muzykoterapię itp.
Przygotowując redakcję programu w zakresie własnego przedmiotu, należy pamiętać o podstawowych zasadach:
- zasadzie gruntownej znajomości dziecka i przychodzenia mu z racjonalną specjalistyczną pomocą,
- zasadzie dostosowania poczynań do możliwości i potrzeb dziecka oraz warunków środowiskowych,
- zasadzie indywidualizacji wymagań, doboru metod, środków dydaktycznych, tempa pracy,
- zasadzie przystępności treści nauczania, stopniowania trudności,
- zasadzie wszechstronnej poglądowości i przykładu,
- zasadzie zintegrowanego oddziaływania specjalistów, spójności wiedzy i umiejętności wiązania teorii z praktyką,
- zasadzie trwałości osiągnięć, umiejętności korzystania z nich i dalszego ich doskonalenia,
- zasadzie systematyczności,
- zasadzie aktywnego i świadomego udziału dziecka w procesie rewalidacji, rehabilitacji i stymulacji.
