„Myślimy o umyśle jak o magazynie, który należy zapełnić,
A powinniśmy o nim myśleć jak o instrumencie, którego należy używać ”
John W. Gardner
Główne zadanie, jakie stawiano przed nauczycielami w XX w. polegało na tym, by wyposażyli uczniów w taki bagaż wiedzy i umiejętności, który pozwoliłby im rozwiązać napotkane problemy.
We współczesnej szkole konieczna jest: edukacja ustawiczna (uczyć się przez całe życie!) Natłok informacji sprawia, że nauczyciel nie jest w stanie wywiązać się z takiego zobowiązania.
Dzisiejsi uczniowie kilka razy w swoim życiu zmienią zawód, dlatego będą potrzebowali różnorodnych umiejętności. Celem kształcenia nie jest jedynie zapamiętywanie informacji
i zdobywanie wiedzy, ale nauka pracy w zespole, nauka „uczenia się” i zasady DI (Destination Imagination): współpraca, myślenie krytyczne i twórcze rozwiązywanie problemów.
Rolą współczesnego nauczyciela jest więc kreowanie sytuacji edukacyjnych, czyli takich, które umożliwiają uczniowi przyjecie nowych informacji zgodnie z jego możliwościami rozwojowymi i zasobem posiadanej wiedzy oraz motywowanie i inspirowanie uczniów, by rozwijali swój potencjał.
Kilka ponadczasowych założeń, na których należy oprzeć rozwój szkoły w XXI wieku:
1. Uczyć, jak się uczyć -im szybciej zmieniać się będzie otoczenie, tym wyższą wartość będzie miało ustawiczne uczenie się.
2. Uczyć, jak radzić sobie z nadmiarem informacji – jak je gromadzić, porządkować
i oceniać, jak odrzucać zbędne dane, jak oddzielać fakty od opinii.
3. Uczyć twórczego rozwiązywania problemów.
4. Uczyć metodami aktywnymi -uczeń z biernego odbiorcy wiedzy staje się czynnym jej poszukiwaczem, to wyzwala zaradności i samodzielności.
5. Uczyć aktywnego i samodzielnego myślenia.
6. Uczyć poszukiwania definicji – czyli: dać młodzieży prawo do błędu.
7. Stwarzać sytuacje sprzyjające przeżywaniu i doświadczaniu życia.
Należy więc wspierać rozwój charakteru ucznia, stawiając wysokie, lecz realne wymagania. W szkole XXI wieku wiodąca staje się zatem idea uczenia się innowacyjnego, która zapewnia uczniom wszechstronny rozwój, ale stawia też przed nimi wysokie wymagania – nie wszyscy uczniowie mogą im sprostać.
Określono nowe zasady udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej –
w rozporządzeniu czytamy, że: „W szkole pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana w trakcie bieżącej pracy z uczniem oraz przez zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów, między innymi w (nowej) formie: zajęć rozwijających umiejętności uczenia się;”
W szkołach należy zatem wprowadzić warsztaty/zajęcia z uczenia się i myślenia.
