Klub zabaw, czyli dobre praktyki w świetlicy szkolnej

Chciałabym podzielić się swoim doświadczeniem związanym z prowadzeniem zajęć pod nazwą klub zabaw w Szkole Podstawowej nr 12 im. Synów Pułku w Grudziądzu.

Kiedy rozpoczęłam swoją pracę pedagogiczną w 2006 roku próbowałam wymyślić zajęcia, które zachęciłyby rożne dzieci tzn. z rożnym temperamentem charakteru do aktywnego uczestnictwa w zajęciach. Początkowo ideą zajęć było zagospodarowanie czasu wolnego dzieci po zajęciach lekcyjnych i przeznaczenie go na spontaniczną zabawę, w późniejszym czasie okazało się, że spontanicznej zabawie można nadać kierunek i również spotka się to z pozytywnymi przeżyciami dzieci.  Pomysł okazał się właściwy, od lat są to zajęcia na które nie brakuje chętnych. Dlatego też prowadzonym przeze mnie kilka lat zajęciom nadałam  konkretny zarys i formę w programie własnym, który został pozytywnie zaopiniowany przez Radę Pedagogiczną w 2013 roku.

Klub zabaw to zajęcia, na których wykorzystuję przede wszystkim ruch oraz różnego rodzaju działania manipulacyjne, często przy akompaniamencie muzyki. Dzieci, które nierzadko cały dzień spędzają w szkole, powinny mieć czas na odpoczynek po wysiłku umysłowym i wielu godzinach spędzonych w ławkach. Naturalna potrzeba ruchu, zwłaszcza u młodszych dzieci, wyzwala w dziecku chęć spontanicznej zabawy, a rola nauczyciela powinna sprowadzać się do bycia uczestnikiem zajęć, natomiast gospodarzami zajęć powinny być głównie dzieci. Istotne jest, aby podczas zajęć czuwać nad bezpieczeństwem nie tylko fizycznym, ale też psychicznym, aby każde dziecko czuło się komfortowo i swobodnie; zatem ze szczególną uwagą obserwuje za każdym razem grupę, aby nie dopuścić do zdominowania jednego uczestnika przez drugiego lub odrzucenia przez pozostałych członków grupy.

Na zajęciach duży nacisk kładę na dobrowolność udziału w danym ćwiczeniu czy zadaniu, aby żadne dziecko nie odczuwało przymusu lub zniechęcania. W trakcie zajęć można z reguły zauważyć wyłaniające się osoby pełniące funkcje lidera. Rola lidera jest bardzo ważna, ponieważ liderzy często pomagają nauczycielowi w działaniach, tak, aby każde dziecko możliwie najpełniej brało udział w zajęciach. Należy pamiętać, odwołując się do torii usposobień, że dzieci z usposobieniem cholerycznym łatwiej wchodzą w rolę liderów, natomiast flegmatyczne lub melancholijne potrzebują większego wsparcia, aby uwolnić swoją spontaniczność i aktywność w trakcie zajęć. Niemniej jednak bez względu na rodzaj usposobienia dzieci z różnymi temperamentami potrafią utworzyć zgraną grupę.

Główne metody, które są wiodące w moim programie, a zarazem często proponowane przez mnie to edukacja przez ruch autorstwa Doroty Dziamskiej, którą ceniłam od dawna, jeszcze na długo przed pracą w szkole, oraz pedagogika zabawy. Zarówno jedna metoda, jak i druga wykorzystuje ruch i zabawę do poznawania przez dziecko otaczającego świata. Całość programu podzieliłam na trzy działy: TWORCZOŚĆ PLASTYCZNO – MAUALNĄ, WSPÓLNE ZABAWY RUCHOWO – MUZYCZNE ORAZ ZAJĘCIA KSZTAŁTUJĄCE ROZWÓJ MORALNY I OSOBOWOŚCIOWY POPRZEZ ZAJĘCIA CZYTELNICZE I ZABAWY. Adresatami zajęć są głównie dzieci z klas młodszych, z szczególnym uwzględnieniem sześciolatków, mając na uwadze zmiany w oświacie jakie nastąpiły  całkiem niedawno. Różnorodność  form, metod środków i treści są gwarancją udanej zabawy, zarówno spontanicznej jak i wcześniej dokładnie zaplanowanej.

Ważnym czynnikiem mającym wpływ na urozmaicanie zajęć jest ewaluacja programu poprzez częste rozmowy z dziećmi po zajęciach jak też ocenianie ich za pomocą przygotowanych przeze mnie narzędzi oceny na przykład barometru zadowolenia lub buziek z uśmiechem lub bez uśmiechu. Dodam, że informacja zwrotna od samych dzieci jest dla mnie bardzo ważna, ponieważ dzięki niej na bieżąco modyfikuje zajęcia tak, aby spełniały  oczekiwania i potrzeby dzieci. Istotne jest, że duży wpływ na realizację programu ma przychylność dyrekcji do podejmowanych przeze mnie działań, która stara się, aby świetlica była miejscem przyjaznym dzieciom, dobrze wyposażonym i schludnym, co pozytywnie wpływa na  wizerunek szkoły.

Mam nadzieję, że prowadzenie zajęć opartych na programie własnym przyczynia się do podniesienia jakości pracy szkoły, ale też wychowują pokolenia świadome swoich potrzeb, gotowych podejmować wyzwania i dążyć do własnej samorealizacji w świecie. Na koniec chciałabym przytoczyć słowa Dorothy Law Nolte, które najpełniej odzwierciedlają charakter i ideę prowadzonych przeze mnie zajęć. „Dziecko żyjące w tolerancji nabiera cierpliwości. Dziecko zachęcane uczy się wiary w siebie. Dziecko rozumiane uczy się oceniać. Dziecko traktowane uczciwie uczy się sprawiedliwości. Dziecko żyjące w  bezpieczeństwie uczy się ufać .Dziecko przyjmowane takim, jakim jest uczy się akceptować. Dziecko traktowane uczciwie uczy się prawdy. Dziecko otoczone przyjaźnią uczy sie szukać w świecie miłości” Wierzę, że powyższe słowa staną się inspiracją dla innych nauczycieli, którzy  podobnie poszukują najbardziej odpowiednich metod i form w swojej pracy wychowawczej czego sobie i innym nauczycielom z całego serca życzę.

Magdalena Kurjata- Grunt. Jestem nauczycielem mianowanym.  Pracuję w świetlicy szkolnej Szkoły Podstawowej w Grudziądzu. Prowadzę też zajęcia rewalidacyjne z uczniami upośledzonymi w stopniu lekkim. Ponadto pracuję w świetlicy środowiskowej „Przystań” prowadzonej przez Caritas. Na co dzień jestem mamą sześcioletniego synka.

Add a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *