Jakiej szkoły szukamy dla naszego dziecka? Jaką opinią cieszy się najbliższa szkoła? Czy dzieci chętnie do niej uczęszczają? Jacy nauczyciele w niej pracują? Czy dyrektor dobrze nią zarządza? Te i wiele innych pytań zadają sobie rodzice, nim zapiszą dziecko do szkoły, uczniowie zanim przekroczą jej progi i nauczyciele, nim rozpoczną pracę ze swoimi uczniami, w nowym miejscu, czy u boku nowego dyrektora. Ze strony dyrekcji mogą pojawiać się podobne dylematy w związku z nowo przyjętymi uczniami, albo współpracy z nauczycielami bądź rodzicami. Czy zechcą oni realizować wyznaczone cele i podążać w tym samym kierunku, na którym zależy dyrektorowi? Szkoła powinna więc w swoich działaniach skupiać się na sprostaniu oczekiwaniom wszystkich zainteresowanych podmiotów. A oczekiwania ich będą różnorodne, tak jak rożni są uczniowie, nauczyciele, rodzice. I tu zaczyna się wielka praca, jaką musi wykonać dyrektor, jako osoba odpowiedzialna za funkcjonowanie szkoły. To właśnie od dyrektora i jego umiejętności „tworzenia i realizowania autorskiej koncepcji działalności szkoły, obejmujących całokształt podejmowanych działań, zarówno pedagogicznych, jak i administracyjnych oraz gospodarczych”[1] zależy sukces szkoły. Dyrektor powinien głęboko przemyśleć i zastanowić się nad stylem, strategią, wizją szkoły, którą zarządza. Musi wyznaczyć cele, które wszyscy będą realizować. Pomysły te powinny być unikatowe, wyjątkowe i niepowtarzalne, bo tylko wtedy szkoła będzie mogła konkurować z innymi placówkami, zapewniając wysoką jakość usług edukacyjnych.
W wielu publikacjach pojawiają się wzmianki o tym, iż szkoła jest niezwykle trudnym obiektem do zarządzania. Wynika to między innymi z faktu, iż na wielu poziomach jej funkcjonowania przeważa czynnik ludzki. A ten, jak wiadomo, jest nieprzewidywalny. Opinia o szkole w dużej mierze wynika z doświadczeń uczniów, rodziców, nauczycieli. To, jakie każdy z nas jako uczeń, rodzic, nauczyciel wyniósł wspomnienia ze szkoły, ma wpływ na to, jak będziemy się o niej wypowiadać i jaki stworzymy wizerunek danej szkoły. Co zrobić więc, by bagaż doświadczeń i wspomnień każdego absolwenta był taki, jakiego oczekuje szkoła? Jak kierować szkołą, by osiągnąć zamierzone cele? Jak zarządzać szkołą, by mogła ona funkcjonować w zmieniających się warunkach politycznych, społecznych, gospodarczych i być konkurencyjna wobec innych placówek? Jaką rolę ma w niej do odegrania dyrektor?
Zagadnienie koncepcji kierowania szkołą wydało mi się interesujące z racji wielu elementów składowych, mających wpływ na funkcjonowanie szkoły, o których często się zapomina, bądź nie poświęca im wystarczająco dużo miejsca i czasu. W dalszej części pracy postaram się znaleźć odpowiedzi na postawione wyżej pytania. Spróbuję także dowieść, że stworzenie własnej koncepcji kierowania szkołą jest konieczne do właściwego i skutecznego zarządzania nią.
Ewa Waszkiewicz
[1] Lechosław Gawrecki, Kompetencje menedżera oświaty, Poznań 2003, s. 26.
