Dyrektor szkoły pełni kilka podstawowych ról, wynikających z różnorodnych kompetencji i zadań. Osoba wykonująca te zadania musi być do takiej funkcji wszechstronnie przygotowana, w zakresie skutecznego porozumiewania się, rozwiązywania problemów, unikania konfliktów z rodzicami uczniów, podwładnymi, organem prowadzącym, organem sprawującym nadzór pedagogiczny itd. Dobry dyrektor, będący twarzą swojej szkoły, powinien umieć – w zależności od sytuacji – przyjąć rolę, która pozwoliłaby mu efektywnie wywiązywać się ze wszystkich zadań.
Informacje przekazywane odbiorcom zawierają różną treść. W zależności od tego, kogo i o czym informujemy jest ona przyjmowana różnorodnie. Ważną sprawą jest dotarcie z właściwą informacją do każdej osoby. Dobrze wypracowana współpraca między detektorem, a jego nauczycielami jest połową sukcesu w pracy. Pozwala stawiać sobie ogromne wyzwania, podejmować wiele ciekawych inicjatyw i innowacji. Aby to osiągnąć, dyrektor placówki winien w codziennej pracy stosować różnorodne narzędzia komunikacyjne np.:
Efektywne słuchanie – jest wówczas kiedy odbiorca skupia szczególną uwagę na rozmowie. Wyróżnić tu możemy zasady i techniki efektywnego słuchania.
- Zasadami efektywnego słuchania są między innymi: zachowany kontakt wzrokowy, motywacja do słuchania, cierpliwość, wnikliwość, dokładność, wrażliwość, wsparcie, obiektywizm, zrelaksowana postawa.
- Techniki aktywnego słuchania: zachęta werbalna i niewerbalna, parafraza, odzwierciedlanie uczuć, podsumowanie, dowartościowanie, zadawanie pytań, wyjaśnienie.
Informacja zwrotna, czyli inaczej „feedback” to najprościej mówiąc reakcja słowna jednej osoby w stosunku do drugiej osoby, mająca na celu zwrócenie uwagi na jakąś kwestię.
Sprzyjać ona motywacji, gdyż za jej pośrednictwem uświadamiamy pracownikom, czego się od nich oczekuje, jak mogą poprawić swoją efektywność, czy jakie popełniają błędy. Informowanie o celach i przekazywanie informacji zwrotnej o postępach w ich osiąganiu pobudza motywację i daję jasność w działaniu.
Metoda „kanapki” podczas krytyki – to krytyka podana w sposób łatwy do zniesienia.
We współpracy z drugim człowiekiem, a przede wszystkim w relacji dyrektor – pracownik nie unikniona jest krytyka, czy informacja negatywna.
Metoda ta polega na podziale rozmowy na trzy części. W pierwszej informujemy pracownika o tym, co w ostatnim czasie wykonał dobrze. Pokazujemy mu, że zauważamy i doceniamy jego starania. Potem mówimy o tym, co i dlaczego nam się nie podobało. Rozmowę kończymy czymś pozytywnym, czyli znowu doceniamy podwładnego.
Metoda „widzenia i spaceru” – nazwałam tę metodę w ten sposób gdyż polega ona na tym, że dyrektor jest widoczny na co dzień wśród swoich pracowników, uczniów. Wychodzi do nas, ze swojego gabinetu. Interesuje się sprawami uczniów w czasie przerw, rozmawia z nauczycielami, o codziennych sprawach.
Metoda „otwartych drzwi” – gabinet mojego dyrektora jest cały czas otwarty, nie ma godzin przyjęć. Służy to dobrej komunikacji zarówno dla uczniów, pracowników jak i rodziców, by wspólnie poprawiać jakość pracy i stwarzaniu dobrego i bezpiecznego klimatu.
Do narzędzi komunikacji możemy zaliczyć także:
- konsultacje indywidualne
- rozmowy ze wszystkimi współpracownikami,
- rozmowy upominające,
- rozmowy mające na celu zachęcanie do podjęcia działań,
- rozmowy motywujące i chwalące,
- księga zarządzeń,
- tablica informacyjna dla pracowników,
- ankiety dla pracowników i rodziców, które dają możliwość analizy różnych spraw dotyczących funkcjonowania placówki,
- korespondencja służbowa,
- telefoniczny,
- droga elektroniczna -e-mail, strona internetowa placówki.
Nie tylko odpowiednie narzędzia komunikacji wpływają na wysoką jakość pracy szkoły czyli zadawalające wyniki nauczania i wychowania. Istotnym elementem skutecznej komunikacji jest sprawny przepływ informacji jej płynności, planowości i rzetelności. Ma ona wpływ na dobrą współpracę między zespołem ludzi w danej placówce. Aby ta informacja była przekazywana sprawnie ważne jest zadawanie kluczowych pytań tj.: Jak mnie zrozumiałeś?, Czy zostałem dobrze zrozumiany?, Co mogę zrobić aby nasza komunikacja była lepsza?. Zadawanie tych pytań w codziennym funkcjonowaniu, sprawi, że nasza komunikacja stanie się jasna, efektywna, ograniczy do minimum ryzyko nieprawidłowego odbioru komunikatu.
Podsumowując uważam, że: takt, kultura osobista, dyplomacja, dobór odpowiednich narzędzi, używanych przez dyrektora szkoły w relacjach z: uniami, rodzicami, współpracownikami ma niewątpliwie ogromne znaczenie. Bowiem każda treść przekazywana poprzez właściwe zrozumienie i zastosowanie przynosi oczekiwane efekty, które są dostrzegane w prawidłowym funkcjonowaniu placówki, poprzez: dobry klimat, przyjazną atmosferę, i efektywność pracy.
Mój zawód i ludzie, z którymi współpracuję każdego dnia, pozwala mi rozwijać w sobie sposoby prawidłowego komunikowania się.
