Około 70% rodziców uczniów, którzy posiadają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego decyduje się, by ich dziecko uczęszczało do placówki ogólnodostępnej, gdzie otrzymuje wsparcie w ramach organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej czy kształcenia specjalnego. By zapewnić tym uczniom aktywny udział w procesie nauczania – uczenia się, powstaje model Edukacji dla wszystkich. To wizja takiej organizacji kształcenia i wychowania, która mogłaby zapewnić uczniom rzeczywiste włączenie i integrację społeczną.
Edukacja dla wszystkich zakłada, że zróżnicowanie potrzeb edukacyjnych uczniów jest zjawiskiem naturalnym. Proponuje się uznanie kształcenia w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych jako podstawowej, głównej formy organizacji kształcenia dla wszystkich osób uczących się, w tym z niepełnosprawnościami.
Zgodnie z założeniami, szkoły mają zapewnić dostępność wszystkim uczniom, a nauczyciele, wspierani przez specjalistów, będą odpowiednio przygotowani do tego, aby zaspokoić różnorodne potrzeby wszystkich osób uczących się. Dla osób wymagających dodatkowej pomocy w realizacji celów określonych w podstawie programowej szkoła zapewni wsparcie edukacyjno-specjalistyczne (indywidualne lub grupowe).
Dzięki temu uczniowie znajdą się w centrum procesu nauczania-uczenia się i otrzymają spersonalizowane wsparcie, które uwzględni zróżnicowane potrzeby edukacyjne – wynikające zarówno ze zróżnicowania rodzin, z których pochodzą (ekonomicznego, światopoglądowego, religijnego, etnicznego, wykształcenia rodziców, itp.), jak też osobistego potencjału rozwojowego, w tym indywidualnych stylów i właściwości uczenia się, sprawności zmysłów, sprawności fizycznej lub umysłowej czy stanu zdrowia.
Nastąpi włączenie uczniów w planowanie sposobów realizacji kształcenia i ocenę tego, czego się nauczyli. Zatem ocenianie powinno umożliwiać zarówno uzyskanie kształtującej informacji zwrotnej dla osoby uczącej się, jak też zmierzenie efektów uczenia się oraz zidentyfikowanie wszelkich przeszkód w nauce.
Tak więc, przed szkołą i nauczycielami stoi nowe wyzwanie, czyli podjęcie takich działań, aby ocenianie stanowiło rzetelną informację o postępach ucznia i pełniło funkcję motywującą, co będzie wymagało, miedzy innymi:
- ustalenia wymagań edukacyjnych z każdego przedmiotu dostosowanych do możliwości psychofizycznych ucznia,
- stosowania różnorodnych narzędzi służących sprawdzaniu wiedzy i umiejętności dostosowanych do poziomu funkcjonowania osoby uczącej sie,
- uwzględnienia w ocenie zaangażowania w pracę, podejmowania prób rozwiązania zadania, problemu, a w kryteriach oceniania postępów ucznia (wartość dodana).
Konieczna będzie ścisła współpraca nauczycieli „przedmiotowców” i specjalistów szkolnych. Zatem w przedszkolach/szkołach będą funkcjonowały zespoły wielospecjalistyczne złożone z nauczycieli i nauczycieli specjalistów, których pracami będzie kierował koordynator edukacji włączającej (nowe stanowisko, które pojawi się w szkołach i przedszkolach).
