Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lutego 2019 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych, ocena jest to ustosunkowanie się nauczyciela do osiągnięć ucznia.
Przedmiotem oceny powinny być:
- wiadomości,
- umiejętności i nawyki,
- poprawność logicznego myślenia,
- wkład w pracę,
- systematyczność zaangażowania.
Funkcje oceniania:
- 1. Funkcja diagnostyczna – określenie poziomu uczniów w celu przygotowania określonego programu i zastosowania odpowiednich metod pracy, ustalenie stopnia opanowania wiadomości i umiejętności w stosunku do programu i wymagań egzaminacyjnych, a także określenie poziomu, aktualnego stanu w celu usunięcia zaistniałych trudności.
- 2. Profilaktyczna – eliminowanie czynników negatywnie wpływających na efekty i rezultaty procesu uczenia się, ujawnienie niepowodzeń szkolnych i zapobieganie tym niepowodzeniom
- 3. Prognostyczna – przewidywanie dalszych osiągnięć uczniów;
- 4. Informacyjna – informuje o poziomie opanowania treści kształcenia;
- 5. Dydaktyczna – porządkowanie posiadanej wiedzy przez ucznia, korygowanie błędnych informacji, uzupełnianie braków i luk w systemie;
- 6. Korekcyjna – wnioski z analizy i interpretacji osiągniętych wyników są podstawą określenia potrzeb co do metod, form pracy na lekcji i środków kształcenia;
- 7. Poznawcza – analiza i interpretacja danych, systematyczne, jasne i precyzyjne gromadzenie informacji na temat procesu kształcenia
- 8. Kształcąca i wychowawcza – aktywizowanie uczniów, rozwijanie umiejętności uczenia się, samokontroli i samooceny, kształtowanie postaw i zachowań.
Cele oceniania
Należy pamiętać, że do najważniejszych celów nowoczesnego oceniania należy:
– diagnozowanie osiągnięć dydaktycznych ucznia;
– informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych oraz postępach w tym zakresie;
– obserwowanie rozwoju ucznia;
– rozbudzanie motywacji uczenia się;
– uczenie systematyczności ;
– wdrażanie do samooceny i samodoskonalenia;
– sprawdzanie wiadomości i umiejętności;
– gromadzenie informacji do oceny końcowej;
– umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy.
Warto pamiętać, że najistotniejszym aspektem oceniania i całej dydaktyki jest proces komunikowania się ucznia i nauczyciela na co uwagę zwraca Klemens Stróżyński, według którego, ten akt komunikacji opiera się na czterech pytaniach stanowiących filary oceniania:
CO – co to jest ocena ? wynik kształcenia, wynik uczenia się ( ocena = stopień szkolny + obowiązkowy komentarz ),
PO CO ona jest? Powinna służyć rozwojowi ucznia, dobrze informować o poziomie i rodzaju osiągnięć, motywować i ukierunkowywać .
KOMU jest potrzebna , do kogo jest adresowana? Przede wszystkim do ucznia, bo on jest najważniejszym podmiotem ale też do nauczyciela , który na jej podstawie modyfikuje swoje metody pracy.
JAK komunikować ocenę uczniowi? Od sposobu komunikowania zależy , czy ocena spełnia swoje funkcje pedagogiczne. Ocena powinna być zakomunikowana skutecznie w sposób trafny i użyteczny – by uczeń mógł wykorzystać informacje w niej zawarte do dalszego uczenia się.
