W 2019 roku Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę przeprowadziła ogólnopolskie badania dzieci i młodzieży na temat tego, w jaki sposób korzystają z Internetu. Poniżej przedstawiamy wnioski ku przestrodze.
Zjawisko tzw. problematycznego użytkowania Internetu (PUI) wśród polskich nastolatków w wieku 12–19 lat występuje u 11,9%, przy czym 11,4% to osoby z częściowymi objawami PUI, a 0,5% – z nasilonymi objawami PUI.
To, co charakterystyczne, to to, że w sposób problematyczny z Internetu częściej korzystają dziewczęta niż chłopcy oraz starsze nastolatki (w wieku 15–19 lat) niż młodsze (w wieku 12–14 lat).
Ponad połowa (52,8%) badanych nastolatków deklaruje, że w ich rodzinach obowiązują zasady dotyczące korzystania z Internetu, ale poproszeni o wskazanie bardziej szczegółowych wytycznych podkreślają, że zasady te ograniczają się jedynie do zakazu korzystania z urządzeń mobilnych (głównie smartfona) w trakcie posiłków.
Ponad połowa (54,4%) młodych ludzi miała kontakt z niebezpiecznymi treściami w Internecie. Co trzeci badany widział w sieci sceny okrucieństwa i przemocy, a co czwarty – treści dotyczące sposobów samookaleczania się, materiały pornograficzne oraz zachęcające do obrażania innych lub dyskryminujące.
To, co znamienne – nastolatki problematycznie używające Internetu istotnie częściej korzystają z portali społecznościowych i udostępniają na nich zdjęcia, oglądają filmiki i śmieszne obrazki. Ponadto istotnie częściej słuchają muzyki online, ściągają pliki, oglądają filmy i seriale oraz robią zakupy przez Internet. W przypadku gier internetowych jedyną różnicą istotną statystycznie między użytkownikami normatywnymi a problematycznymi jest granie w gry hazardowe online.
Jak podają badacze, osoby, które używają problematycznie Internetu, zdecydowanie częściej mają kontakt z niebezpiecznymi treściami. Szczególnie wtedy sięgają bowiem po treści dotyczące okaleczania się i sposobów popełniania samobójstwa, a także istotnie częściej podejmują zachowania autoagresywne. Rzadziej natomiast spędzają czas offline – aktywnie uprawiając sport, czytając książki lub grając w gry planszowe.
Warto pamiętać, jakie czynniki powodują poszukiwanie niebezpiecznych, niedozwolonych treści w sieci, a jakie zdecydowanie chronią dziecko przed nimi.
Czynniki ryzyka PUI to:
- odczuwanie silnego stresu szkolnego,
- doświadczanie przemocy rówieśniczej,
- w szczególności wielu jej form,
- negatywny stosunek do szkoły,
- wiek.
Do czynników ochronnych należą:
- wsparcie ze strony rodziny, rówieśników i nauczycieli,
- prowadzenie przez rodziców rozmów z nastolatkiem na temat bezpieczeństwa w Internecie,
- zainteresowanie rodzica aktywnością nastolatka online,
- regularne poświęcanie przez nastolatka czasu na hobby niezwiązane z Internetem.
Źródło: k. Makarczuk, J. Włodarczyk, P. Skoneczna, Problematyczne używanie Internetu – Raport z badań, Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, Warszawa 2019
Zapraszamy na naszą nową stronę z ofertami pracy dla nauczycieli:
