Wyzwania nowego roku szkolnego 2019/2020 w szkołach ponadpodstawowych Część 1

Wrzesień 2019 jest początkiem wdrażania zmian zarówno w kształceniu ogólnym jak i zawodowym w szkołach ponadpodstawowych. Powodzenie realizacji tych zmian związane jest z wdrożeniem przez szkoły nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego i podstawy programowej kształcenia zawodowego w branżach.

Od wielu lat Kierunki polityki oświatowej państwa stają się drogowskazem dla szkół, na jakie działania edukacyjne muszą szkoły/nauczyciele  zwrócić szczególną uwagę. Z kolei wymagania państwa i ujęte w nich pytania badawcze i kryteria ewaluacyjne pozwalają zweryfikować, na ile podejmowane przez szkoły działania odpowiadają wyznaczonym kierunkom.

Nie da się nie zauważyć, że znaczna część  zagadnień na rok szkolny 2019/2020 dotyczy realizacji kompetencji kluczowych na każdym etapie edukacyjnym. Oto niektóre z nich, odnoszące się do szkół ponadpodstawowych:

 „Wdrażanie nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych”

„Tworzenie oferty programowej w kształceniu zawodowym. Wdrażanie nowych podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego”.

„Rozwijanie kompetencji matematycznych uczniów”.

 „ Rozwijanie kreatywności, przedsiębiorczości i kompetencji cyfrowych uczniów, w tym bezpieczne i celowe wykorzystywanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w realizacji podstawy programowej kształcenia ogólnego”

W zakresie monitoringu we wszystkich typach szkół:

 − „Kształcenie u uczniów kompetencji kluczowych”. 

Warto przypomnieć, że w roku ubiegłym również objęto monitorowaniem  kształcenie u uczniów kompetencji kluczowych.  Jest to zatem sygnał, że w polityce edukacyjnej kształtowanie kompetencji kluczowych staje się zagadnieniem niezwykle ważnym.

Co to oznacza dla szkół? Co to oznacza dla nauczycieli wszystkich przedmiotów – również zawodowych?  Odpowiedź znajdziemy w treści  podstaw programowych; gdzie czytamy, że:

• Podstawa programowa(kształcenia ogólnego) to „ Obowiązkowe zestawy celów kształcenia i treści nauczania w tym umiejętności opisane w formie ogólnych i szczegółowych wymagań dotyczących wiedzy, umiejętności i postaw, które powinien posiadać uczeń po zakończeniu danego etapu edukacyjnego”./Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia
   Dz.U. 2018 poz. 467/

oraz w odniesieniu do podstawy programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego

– należy przez to rozumieć obowiązkowy zestaw celów kształcenia i treści nauczania opisanych w formie oczekiwanych efektów kształcenia: wiedzy, umiejętności zawodowych oraz kompetencji personalnych i społecznych, niezbędnych dla zawodu lub kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie, uwzględnianych w programach nauczania, oraz kryteria weryfikacji tych efektów, umożliwiające ustalenie kryteriów ocen szkolnych i wymagań egzaminacyjnych, a także warunki realizacji kształcenia w zawodzie, w tym wyposażenie i sprzęt niezbędne do realizacji tego kształcenia oraz minimalną liczbę godzin kształcenia w zawodzie;”

Przypomnieć wypada, że w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla szkoły branżowej I stopnia, która obowiązuje od 2017 roku, wymienia się umiejętności :

1. czytanie – umiejętność rozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, w tym tekstów kultury, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa;
2. myślenie matematyczne – umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym;
3. myślenie naukowe – umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody i społeczeństwa;
4. umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych, zarówno w mowie, jak i w piśmie;
5. umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno- -komunikacyjnymi;
6. umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji;
7. umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się;
8. umiejętność pracy zespołowej.

Tak więc w przypadku nauczycieli zarówno kształcenia zawodowego jak ogólnego, podstawą wszelkich działań jest znajomość podstawy programowej, w wyniku której uczniowie szkoły nabywają wiedzę i umiejętności określone w podstawie programowej. Należy bardzo mocno podkreślić, że w procesie uczenia ważne jest oczywiście zdobywanie wiedzy ale zdecydowanie ważniejsze jest kształtowanie kompetencji kluczowych, które przygotują ucznia do wejścia – ale też i stałego funkcjonowania-  na rynku pracy.

Ciąg dalszy za tydzień!