W bieżącym roku szkolnym szkoły pracują w szczególnych warunkach związanych z panującą epidemią COVID-19. Niezależnie od sytuacji, bezpieczeństwo jest najwyższym priorytetem w działalności szkół. Mamy tu na myśli bezpieczeństwo szeroko rozumiane odnoszące się do całego środowiska szkolnego. Panująca pandemia zmusza szkoły do wprowadzania dodatkowych środków zapobiegawczych a w związku z tym warto zastanowić się, w jaki sposób powinny być zorganizowane służby bhp w szkole. Szczególnym stanowiskiem w strukturze służb bhp jest stanowisko Społecznego Inspektora Pracy (SIP).
Kto i w jaki sposób może zostać Społecznym Inspektorem Pracy?
Niezależnie od wielkości szkoły i woli jej dyrektora, pracownik może zostać wybrany społecznym inspektorem pracy i uzyskać szereg uprawnień w zakresie kontroli przestrzegania przepisów bhp i prawa pracy w placówce. Wyboru społecznego inspektora pracy dokonują związki zawodowe działające w szkole. Tak naprawdę społecznych inspektorów pracy wybierają i odwołują pracownicy, spośród osób zatrudnionych w szkole. Wybory do tej funkcji przeprowadzają zakładowe organizacje związkowe na podstawie uchwalonych przez siebie regulaminów wyborów. Mimo, że funkcjonowanie społecznej inspekcji pracy powiązane jest z działalnością zakładowych organizacji związkowych, społecznym inspektorem nie musi być osoba przynależąca do związku zawodowego (art. 5 ust. 1 i 2 ustawy z 24 czerwca 1983 r. o społecznej inspekcji pracy, dalej jako: ustawa o SIP).
Czy każdy pracownik może zostać SIP?
Nie każdy pracownik może być SIP. Pracownik powoływany na SIP powinien spełnić szereg warunków.
Społeczny inspektor pracy powinien posiadać:
- niezbędną znajomość zagadnień wchodzących w zakres działania społecznej inspekcji pracy,
- co najmniej pięcioletni staż pracy w systemie oświaty,
- co najmniej dwuletni staż pracy w danej placówce.
- Nie może być to osoba zajmujące stanowisko kierownicze bezpośrednio podległe dyrektorowi (art. 5 ustawy o SIP).
O tym, że został wybrany społeczny inspektor pracy związki zawodowe informują dyrektora placówki na piśmie. Pismo to należy włożyć do części B akt osobowych pracownika wybranego do pełnienia tej funkcji (§3 ust. 2 rozporządzenia MRPiPS z 10 grudnia 2018 r. w sprawie dokumentacji pracowniczej).
Dyrektor nie może podważyć wyboru SIP, nawet jeżeli wybór społecznego inspektora pracy odbędzie się wbrew przepisom np. do pełnienia tej funkcji zostanie wybrana osoba sprawująca funkcję kierowniczą w szkole lub nieposiadająca wymaganego stażu pracy, ani dyrektor, ani nikt inny nie może podważyć tej decyzji. Wybór społecznego inspektora pracy przez pracowników nie podlega bowiem żadnej kontroli zewnętrznej (Postanowienie Sądu Najwyższego z 9 listopada 1995 r., III PO 16/95).
