Program wychowawczo-profilaktyczny jest opracowywany na podstawie diagnozy potrzeb i problemów występujących w środowisku szkoły. Warto wziąć pod uwagę następujące elementy:
- wyniki ewaluacji wewnętrznej dotyczącej profilaktyki agresji i przemocy oraz podniesienia poziomu bezpieczeństwa w szkole,
- wyniki nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez dyrektora,
- wnioski i analizy z pracy zespołów zadaniowych i zespołów przedmiotowych,
- wnioski z doraźnych spotkań zespołów wychowawczych,
- obserwacje i rozmowy z nauczycielami, wychowawcami, pedagogami i psychologami oraz wnioski zawarte w różnych sprawozdaniach szkolnych,
- koncepcję funkcjonowania i rozwoju szkoły,
- uwagi, spostrzeżenia, wnioski nauczycieli, uczniów, rodziców zgłaszanych podczas spotkań z przedstawicielami Rady Rodziców.
Biorąc pod uwagę trudne doświadczenia nauki zdalnej oraz priorytety MEiN na nowy rok szkolny, warto powyższą listę uzupełnić zagadnieniami z zakresu zdrowia psychicznego, profilaktyki przeciwko COVID-19, promowania zdrowego trybu życia oraz tematyką związaną z wychowaniem do życia w rodzinie, a także edukacją historyczną.
CELE PROGRAMU WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNEGO
W programie wychowawczo-profilaktycznym powinny zostać uwzględnione sugestie rodziców i uczniów przedstawione w przeprowadzonych ankietach, takie jak (przykłady):
- kontynuacja dotychczasowych działań szkoły w zakresie kształtowania postaw patriotycznych, społecznych, etycznych,
- działania naprawcze i korygujące wobec uczniów sprawiających kłopoty wychowawcze,
- zapobieganie agresji,
- zajęcia na temat zasad bezpieczeństwa w szkole i w drodze do i ze szkoły.
Program wychowawczo-profilaktyczny musi być dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz środowiska lokalnego. Jest nastawiony na eliminowanie czynników ryzyka i wzmacnianie czynników chroniących dziecko.
Cele główne:
Działalność wychowawczo-profilaktyczna w szkole i placówce polega na prowadzeniu działań z zakresu promocji zdrowia oraz wspomaganiu ucznia i wychowanka w jego rozwoju ukierunkowanym na osiągnięcie pełnej dojrzałości w sferze:
1) fizycznej – ukierunkowanej na zdobycie przez ucznia i wychowanka wiedzy i umiejętności pozwalających na prowadzenie zdrowego stylu życia i podejmowania zachowań prozdrowotnych;
2) psychicznej – ukierunkowanej na zbudowanie równowagi i harmonii psychicznej, ukształtowanie postaw sprzyjających wzmacnianiu zdrowia własnego i innych ludzi, kształtowanie środowiska sprzyjającego rozwojowi zdrowia, osiągnięcie właściwego stosunku do świata, poczucia siły, chęci do życia i witalności;
3) społecznej – ukierunkowanej na kształtowanie postawy otwartości w życiu społecznym, opartej na umiejętności samodzielnej analizy wzorów i norm społecznych oraz ćwiczeniu umiejętności wypełniania ról społecznych;
4) aksjologicznej – ukierunkowanej na zdobycie konstruktywnego i stabilnego systemu wartości, w tym docenienie znaczenia zdrowia oraz poczucia sensu istnienia;
5) wszechstronnego, harmonijnego rozwoju emocjonalnego i społecznego ucznia (rodzina, szkoła, środowisko lokalne);
6) właściwych postaw wobec zdrowia fizycznego i psychicznego;
7) zaznajomienia z zagrożeniami bezpieczeństwa i zdrowia oraz uczenia prawidłowych reakcji na te zagrożenia;
8) edukacji uczniów, rodziców i pracowników szkoły w zakresie uzależnień (alkohol, narkotyki, dopalacze, papierosy, e-papierosy leki psychotropowe);
9) przeciwdziałania przemocy i agresji;
10) współpracy z rodzicami i środowiskiem lokalnym;
11) kształtowania wśród uczniów postaw tolerancji i otwartości wobec odmienności przekonań, postaw i wartości.
Cele szczegółowe:
1) Budowanie postawy prozdrowotnej i zdrowego stylu życia;
2) Kształtowanie hierarchii systemu wartości, w którym zdrowie należy do jednych z najważniejszych wartości w życiu;
3) Wzmacnianie wśród uczniów i wychowanków więzi ze szkołą lub placówką oraz społecznością lokalną;
4) Kształtowanie przyjaznego klimatu w szkole lub placówce, budowanie prawidłowych relacji rówieśniczych oraz relacji uczniów i nauczycieli, wychowanków i wychowawców, a także nauczycieli, wychowawców i rodziców lub opiekunów, w tym wzmacnianie więzi z rówieśnikami oraz nauczycielami i wychowawcami;
5) Wzmacnianie kompetencji wychowawczych nauczycieli i wychowawców oraz rodziców lub opiekunów;
6) Modelowanie postaw prozdrowotnych i prospołecznych;
7) Wychowanie do wartości; Kształtowanie postaw;
8) Wzmocnienie bezpieczeństwa dzieci i młodzieży;
9) Wzmacnianie poczucia własnej wartości;
10) Wykształcenie asertywnych postaw zachowań uczniów;
11) Ograniczenie zachowań agresywnych i przemocy w szkole;
12) Wzbudzanie w uczniach poczucia odpowiedzialności za własne zdrowie;
13) Rozpoznawanie oznak stresu oraz sposobów radzenia sobie z nim;
14) Rozwijanie umiejętności radzenia sobie z napięciem pojawiającym się w trudnych sytuacjach;
15) Kształtowanie i wzmacnianie norm przeciwnych używaniu środków i substancji uzależniających przez uczniów i wychowanków, a także norm przeciwnych podejmowaniu innych zachowań ryzykownych;
16) Doskonalenie zawodowe nauczycieli i wychowawców w zakresie realizacji szkolnej interwencji profilaktycznej w przypadku podejmowania przez uczniów i wychowanków zachowań ryzykownych;
17) Propagowanie zdrowego stylu życia;
18) Wskazywanie pożądanych wzorców zachowań, ograniczenie zjawisk agresji wśród uczniów;
19) Wskazywanie konstruktywnych sposobów spędzania czasu wolnego;
Magdalena Dróżka -uczestniczka kursu kwalifikacyjnego
