Podstawa prawna
Zasady przeprowadzenia oceny pracy nauczyciela reguluje art. 6a Karty Nauczyciela (Dz. U. z 2014 r. poz.191 i 1198), oraz wydane na podstawie delegacji z art. 6a ust. 12 Karty Nauczyciela Rozporządzenie Ministra Edukacji narodowej z dnia 21 grudnia 2012 roku w sprawie kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczyciela, trybu postępowania odwoławczego oraz składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego (Dz. U. poz. 1538).
Inicjatywa oceny nauczyciela
Zgodnie z art. 6a ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela praca nauczyciela, z wyjątkiem nauczyciela stażysty, podlega ocenie. Ocena pracy nauczyciela może być dokonana w każdym czasie, nie wcześniej jednak niż po upływie roku od dokonania oceny poprzedniej lub oceny dorobku zawodowego za okres stażu, z inicjatywy:
- dyrektora szkoły,
- na wniosek nauczyciela,
- na wniosek organu sprawującego nadzór pedagogiczny,
- na wniosek organu prowadzącego szkołę,
- na wniosek rady szkoły,
- na wniosek rady rodziców.
Uprawnienia do oceny
Przepis § 2 Rozporządzenia ustanawia następujące normy dotyczące ocen nauczyciela.
1) zatrudnienie nauczyciela w jednej szkole
W ust. 1 tego paragrafu postanowiono, że oceny dokonuje dyrektor szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony.
2) nauczyciel uzupełniający pensum
W przypadku nauczyciela uzupełniającego pensum stosuje się § 2 ust. 4 Rozporządzenia.
W przypadku uzupełniania przez nauczyciela tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć na podstawie art. 22 ust. 1 Karty Nauczyciela – oceny pracy nauczyciela dokonuje dyrektor szkoły, w której zatrudniony jest nauczyciel, w porozumieniu z dyrektorem szkoły, w której nauczyciel uzupełnia obowiązkowy wymiar zajęć.
Kryteria oceny nauczyciel
Kryteria oceny nauczyciel zostały zawarte w § 2 ust. 6 i 8 Rozporządzenia.
Ocena oparta jest o na
ü ocenie realizacji obowiązków zawartych w art. 6 Karty Nauczyciela
ü wykonywanie przez nauczyciela obowiązków zawartych w art. 4 ustawy o systemie oświaty,
ü realizacji zadań statutowych szkoły oraz obowiązków określonych w art. 42 ust. 2 Karty Nauczyciela
art. 6 Karty Nauczyciela
Nauczyciel obowiązany jest:
1) rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę;
2) wspierać każdego ucznia w jego rozwoju;
3) dążyć do pełni własnego rozwoju osobowego;
4) kształcić i wychowywać młodzież w umiłowaniu Ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka;
5) dbać o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi różnych narodów, ras i światopoglądów
art. 4 ustawy o systemie oświaty
Norma ta zawiera nakaz kierowania się dobrem ucznia, troską o jego zdrowie, postawę moralną i obywatelską w działaniach dydaktycznych i wychowawczych. Nauczyciel musi szanować godność ucznia. Jest to powtórzenie w ustawie ustrojowej obowiązków stanu nauczycielskiego zapisanych w Karcie.
art. 42 ust 2 Karty Nauczyciela
Podstawą oceny nauczyciela jest również ustalony w Karcie czas pracy. W art. 42 ust. 1 ustala się, że tygodniowy czas pracy nie może przekraczać 40 godzin. W tych maksymalnie 40 godzinach mieszczą się zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze w wymiarze ustalonym dla poszczególnych grup nauczycieli, inne czynności opiekuńcze lub wychowawcze ustalone statutem szkoły oraz zajęcia i czynności związane z przygotowaniem do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.
Art. 42 ust 2: W ramach czasu pracy, o którym mowa w ust. 1, oraz ustalonego wynagrodzenia nauczyciel obowiązany jest realizować:
1) zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, w wymiarze określonym w ust. 3 lub ustalonym na podstawie ust. 4a albo ust. 7;
2) inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów, z tym że w ramach tych zajęć:
a) nauczyciel szkoły podstawowej i gimnazjum, w tym specjalnych, jest obowiązany prowadzić zajęcia opieki świetlicowej lub zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze 2 godzin w tygodniu,
b) nauczyciel szkoły ponadgimnazjalnej, w tym specjalnej, jest obowiązany prowadzić zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze 1 godziny w tygodniu;
3) zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.
Statut szkoły – zadania nałożone na nauczyciela
Przy ocenie nauczyciela bierze się pod uwagę szczególne postanowienia statutu szkoły, który oczywiście nie może być sprzeczny z postanowieniami Karty i ustawy o systemie oświaty.
Na ocenę pracy nauczyciela nie mogą mieć wpływu jego przekonania religijne i poglądy polityczne, a także fakt odmowy wykonania przez nauczyciela polecenia służbowego, gdy odmowa taka wynikała z uzasadnionego przekonania nauczyciela, iż wydane polecenie było sprzeczne z dobrem ucznia, dobrem służby albo dobrem publicznym (ust. 7 § 2 Rozporządzenia).
