Szkoła to nie tylko uczniowie, nauczyciele, rodzice, to również pewne symbole, zwyczaje i tradycje przekazywane przez kolejne roczniki. Często zbierane są one w oddzielne dokumenty, które porządkują życie szkoły. Aby zwyczajom i tradycji stało się zadość, przestrzegamy tych ceremonii, spisujemy zasady zachowań, tworzymy swoisty kodeks postępowania, dzięki któremu łatwiej i sprawniej potrafimy organizować w szkole różne uroczystości. Aby nic nimi nie zachwiało tworzymy ceremoniał szkolny.
Ceremoniał szkolny to zapis, który może być częścią statutu szkoły – odrębnym rozdziałem w statucie lub też częścią postanowień końcowych, – bądź też odrębnym dokumentem uchwalonym przez Radę Pedagogiczną. Zawiera opis sposobów przeprowadzania najważniejszych uroczystości szkolnych z udziałem pocztu sztandarowego, z okazji świąt narodowych, ważnych rocznic i wydarzeń w życiu szkoły. Stanowi też zbiór obowiązujących norm zachowania się uczestników uroczystości. W statucie należy uwzględnić podstawowe informacje zgodne z zapisem Ustawy Prawo Oświatowe art. 98 ust. 1. „Statut szkoły zawiera w szczególności: (…) warunki stosowania sztandaru szkoły, godła szkoły oraz ceremoniału szkolnego, o ile zostały ustanowione”. Artykuł ten wskazuje, jakie informacje powinny być zawarte w statucie i na co powinniśmy jako szkoła zwrócić uwagę. Ważne jest, aby taki zapis zaistniał, bo jest podstawą do przestrzegania zasad obowiązujących podczas różnych uroczystości szkolnych z udziałem całej społeczności szkolnej i zaproszonych gości.
Szkoła to miejsce, w którym dzieci i młodzież stykają się z symbolami narodowymi, symbolami szkolnymi, uczą się jaką pełnią one funkcję, w jakich okolicznościach są wykorzystywane. Ceremoniał szkolny uczy właściwych postaw, które wyrażają się właśnie poprzez szacunek dla tych symboli.
Jakie informacje powinny znaleźć się w ceremoniale szkolnym?
W ceremoniale szkolnym powinny znaleźć się informacje dotyczące obowiązujących:
- symboli narodowych,
- symboli szkolnych,
- sztandaru,
- pocztu sztandarowego,
- uroczystości tworzących ceremoniał szkolny.
Do najważniejszych symboli narodowych zaliczamy:
a) godło;
b) flaga państwowa Rzeczpospolitej Polskiej;
c) hymn państwowy.
Do najważniejszych symboli szkolnych opisanych w ceremoniale będziemy zaliczać:
a) godło szkoły – jako znak rozpoznawczy placówki, eksponowany podczas uroczystości, na dyplomach, oficjalnych pismach urzędowych szkoły;
b) sztandar szkoły – jego wygląd, awers i rewers, wymiary, charakterystyczne elementy, kolorystyka, miejsce przechowywania, sposób transportowania i przygotowania do prezentacji, wykorzystanie go w uroczystościach szkolnych i pozaszkolnych;
c) hymn szkoły – śpiewany przez społeczność szkolną podczas ważniejszych uroczystości szkolnych.
Symbolem szkoły prezentowanym podczas prawie wszystkich uroczystości jest sztandar.
Sztandarem powinien opiekować się poczet sztandarowy.
Poczet sztandarowy – to asysta (najczęściej trzyosobowa), sztandaru szkoły podczas różnego rodzaju ceremonii.
W ceremoniale szkolnym powinny być zawarte informacje dotyczące pocztu sztandarowego:
– sposób powoływania pocztu sztandarowego – kto go tworzy, w jaki sposób wybiera się uczniów, ile trwa ich kadencja, kto wchodzi w jego skład,
– ubiór pocztu sztandarowego (strój galowy),
– insygnia pocztu (biało-czerwone szarfy przewieszone przez prawe ramię, zwrócone kolorem białym w stronę kołnierza, spięte na lewym biodrze, białe rękawiczki),
– opiekunowie pocztu sztandarowego,
– sposób zachowania pocztu sztandarowego
– uroczystości, w jakich powinien uczestniczyć.
Zachowanie pocztu sztandarowego podczas różnego rodzaju uroczystości powinno być z góry ustalone. W ceremoniale można opisać komendy dla pocztu sztandarowego, chwyty sztandaru (np. postawa „zasadnicza”, postawa „spocznij”, postawa „na ramię”, postawa „prezentuj” ), jak również przebieg uroczystości z udziałem sztandaru (jak np. wprowadzenie i wyprowadzenie sztandaru, ceremoniał przekazania sztandaru, ceremoniał ślubowania).
Ważne jest też ustalenie zachowania uczestników uroczystości szkolnych z udziałem pocztu sztandarowego.
Niektóre szkoły decydują się również na uwzględnienie w ceremoniale szkolnym ogólnych zasady organizowania i przebiegu uroczystości szkolnych, w których również uwzględniają precedencję, czyli kolejność powitania, przemawiania i zajmowania miejsc przez zaproszonych gości.
Do najważniejszych uroczystości tworzących ceremoniał szkolny należą:
a) rozpoczęcie i zakończenie roku szkolnego;
b) uroczystość wręczenia szkole sztandaru;
c) nadanie imienia szkole i odsłonięcie tablicy poświęconej patronowi;
d) inne uroczystości szkolne odbywające się z udziałem sztandaru szkoły (np. uroczystości związane z patronem, ślubowanie uczniów, pożegnanie absolwentów, inne święta szkolne);
e) uroczystości związane ze świętami narodowymi (np.) :
– 11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości,
– 3 maja – Święto Narodowe 3 Maja;
f) uroczystości nawiązujące do ważnych wydarzeń historycznych w państwie i w regionie.
