Osadzenie szkoły w lokalnym kontekście jest niezwykle ważne zarówno dla samej szkoły jak i środowiska lokalnego. Oba te podmioty mogą bowiem czerpać z tego powodu wiele korzyści, a współpraca ta może przybierać różne ciekawe formy, atrakcyjne dla obu stron. Dlatego tak ważna jest rola dyrektora szkoły, który jako lider może sprawić, że zarządzana przez niego placówka stanie się aktywnym uczestnikiem lokalnego życia. Aktywność ta może przejawiać się zarówno w postaci działań podejmowanych na rzecz miejscowej społeczności, jak i w postaci odpowiedzi na zaproponowane przez środowisko lokalne przedsięwzięcia.
Elżbieta Tołwińska-Królikowska w swojej pracy „Jakość pracy a środowisko lokalne”[1] wskazała na coraz częściej pojawiające się głosy postulujące zmiany w funkcjonowaniu współczesnej oświaty. Zmiany te miałyby polegać na szerszym uwzględnieniu w działaniach dydaktycznych szkoły jej środowiska lokalnego. Autorka opisała sześć ról, jakie może w dydaktyce szkolnej pełnić środowisko lokalne. Są to:
- Środowisko lokalne jako miejsce edukacji
- Środowisko lokalne jako zasób edukacyjny nauczyciela
- Środowisko lokalne jako źródło treści nauczania
- Środowisko lokalne jako poligon samodzielnych działań uczniów
- Środowisko lokalne jako odbiorca działań uczniów
- Szkoła jako środowisko rozwijania umiejętności i kształtowania postaw ważnych w demokracji
Tematyka ta wydała mi się bardzo interesująca, zwłaszcza, że, jak się okazuje, szkoła może czerpać z lokalności zarówno w warstwie dydaktycznej, wykorzystując lokalne zasoby w postaci dostępnych w danej miejscowości muzeów, instytucji kultury, bibliotek itp., jak i w warstwie wychowawczej, korzystając z pomocy policji, straży miejskiej czy organizacji o charakterze społecznym. Od jakości współpracy ze środowiskiem lokalnym też w znacznym stopniu będzie zależała promocja szkoły. Wszystkie te elementy: dydaktyka, sfera wychowawczo-opiekuńcza, promocja szkoły splatają się ze sobą i w znaczny sposób decydują o jakości pracy danej placówki oświatowej oraz jej obrazie w środowisku.
Chciałabym przyjrzeć się bliżej różnym modelom współpracy szkoły ze środowiskiem lokalnym oraz zbadać, jaką rolę może odegrać w niej dyrektor szkoły. Myślę, że wnioski płynące z tej analizy i lektury zgromadzonej do tematu bibliografii mogą pomóc w podniesieniu jakości pracy szkoły. Tematyka ta jest mi szczególnie bliska też z innego powodu. Od lat jestem członkiem Towarzystwa Przyjaciół Legionowa i staram się w swojej pracy nauczyciela nawiązywać do tego, co kojarzone jest z „małą ojczyzną”. Chętnie wraz z uczniami uczestniczę w inicjatywach lokalnych, a nierzadko to my jesteśmy inicjatorami przedsięwzięć skierowanych do społeczności legionowskiej. Uczę w placówce (Powiatowy Zespół Szkół Ogólnokształcących w Legionowie), w skład której wchodzi najstarsze liceum w mieście (Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Marii Konopnickiej). Ze szkołą tą związane są całe pokolenia legionowian (ja również jestem jego absolwentką), a sama szkoła jest częścią historii miasta i ważnym punktem na jego mapie. Jest nie tylko placówką edukacyjną, ale też częścią tradycji lokalnej, obecną w świadomości mieszkańców. Stąd bardzo odpowiedzialna rola lidera – dyrektora zarządzającego tak postrzeganą placówką.
Renata Kamińska – uczestniczka Kursu Zarządzania Oświatą organizowanego przez Niepubliczną Placówkę Doskonalenia Nauczycieli Eko-Tur
[1] Elżbieta Tołwińska-Królikowska, Jakość pracy a środowisko lokalne [w:] Przewrót kopernikański. Oddolnie zmieniamy polską edukację, red. R. Firmhofer, A. Hildebrandt, seria Wolność i Solidarność nr 53, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, dostępna na stronie www.kongresobywatelski.pl (PDF).
