Wcześniejsze części artykułu znajdą Państwo tutaj, tutaj i tutaj.
Według Male (2006) dyrektor w swoich działaniach powinien pozostać wręcz niezauważalny. Ma być osobą usprawniającą i wspierającą[1]. Jednak w wielu środowiskach lider jawi się wciąż jako ten najważniejszy, najmocniejszy, ten, który wie lepiej, a nawet jeśli tak nie jest, to lepiej z tym nie dyskutować. Wpisując się w taki schemat, w dłuższej perspektywie dyrektor może tylko stracić. Pozytywne myślenie połączone z pozytywnym działaniem ma w sobie moc przyciągania innych. Jednak kiedy dyrektor zbyt mocno akcentuje swój udział w najczęściej wspólnych przedsięwzięciach naraża się na ryzyko spadku motywacji u innych. Każdy przecież lubi czuć się doceniony. Ważne przecież jest to, by podejmowane działania były przeprowadzane pomyślnie do końca. Zatem dyrektor w tym wymiarze powinien być przede wszystkim doskonałym motywatorem. Żeby osiągnąć swoje cele dyrektor powinien angażować pracowników, wspierać ich działania i nade wszystko doceniać ich wysiłek. Oczywiście, rolą dyrektora jest również nadzór i ewentualna korekta. Cała sztuka polega jednak na tym, żeby osoby wykonujące dane zadania nie odczuwały presji. Działając w atmosferze wsparcia i zrozumienia będą w stanie osiągnąć znacznie więcej.
Lista cech czy umiejętności, które powinien posiadać lider na stanowisku dyrektora szkoły nie jest ściśle zdefiniowana. Pewne umiejętności mogą okazać się mniej ważne, niż by to mogło się wydawać, podczas kiedy inne będą niezbędne. Najwięcej zależy od okoliczności w jakich dany dyrektor funkcjonuje. Czasem w tej samej szkole, po nawet niedługim czasie może się okazać, że na pierwszy plan wysuną się zupełnie inne potrzeby. Rolą dyrektora jest odpowiednie reagowanie na dynamicznie zmieniającą się sytuację poprzez dostosowanie adekwatnych środków.
Podsumowanie
W zmieniającym się świecie tradycyjny model dyrektora, który jedynie zarządza placówką został wyparty przez osobę, która oprócz czynności administracyjnych potrafi zadbać o dobrą atmosferę w szkole, wykazuje się inicjatywą i motywuje zarówno uczniów jak i pracowników do najlepszych wyników w nauce i pracy. Dyrektor jako lider w środowisku nawiązuje kontakty z osobami i instytucjami, które również mogą przyczynić się do rozwoju szkoły. Dodatkowym atutem dyrektora jako lidera jest takie sprawowanie tej funkcji, żeby uczniowie i pracownicy nie odczuwali odgórnej presji, a przedstawiciele współpracujących jednostek czuli się dostatecznie docenieni. Współczesny dyrektor powinien też tworzyć pozytywny wizerunek szkoły w oparciu o coś więcej niż tylko dobre wyniki w nauce. Szkoła może i powinna być miejscem chętnie odwiedzanym przez członków lokalnych społeczności, pełniąc również funkcję integracyjną. Dobry dyrektor nie zapomina o skutecznej komunikacji – między innymi eliminuje zbędne napięcia w swoim gronie, ale też w kontaktach z rodzicami. Umiejętność rozwiązywania konfliktów to podstawa w pracy dobrego dyrektora.
Kwestią wartą odnotowania jest również troska o jak najlepsze przedstawianie szkoły w mediach. W zakresie, w który, dyrektor ma na to wpływ powinien między innymi postarać się o profesjonalną stronę internetową. Natomiast w sytuacji prezentowania szkoły przez prasę, radio czy telewizję, rolą dyrektora jest dołożenie wszelkich starań by nie ucierpiał na tym dobry wizerunek szkoły. W dobie błyskawicznie rozchodzących się informacji, przy nastawieniu na sensację, to wyjątkowo trudne zadanie, choć wysiłek utrzymania dobrej marki tego wymaga. Pozytywnie odbiór szkoły jest równocześnie zachętą do nawiązywania z nią kontaktów z czasem mogących przerodzić się we współpracę.
Zasadnym wydaje się zwrócenie uwagi na fakt, że nie ma dwóch identycznych szkół, stąd w praktyce to sam dyrektor musi wykazać się elastycznością i umiejętnością ustalenia priorytetów w drodze do zbudowania szkoły sukcesu. Bez wątpienia to bardzo trudne zadanie, lecz w przypadku osiągnięcia celu dające satysfakcję na najwyższym poziomie.
Bartosz Karaśkiewicz – uczestnik Kursu Zarządzania Oświatą organizowanego przez Instytut Kształcenia EKO-TUR, Niepubliczną Placówkę Doskonalenia Nauczycieli.
[1] Male, T. (2006). Being an Effective Headteacher. London: Paul Chapman, s.32
