Od kilku lat próbowano w resorcie edukacji przeforsować dosyć skomplikowany zestaw kryteriów, wedle których miałaby być dokonywana ocena pracy nauczycieli w całej Polsce. Ostatecznie zredukowano liczbę samych wymagań, ale i tak należy pamiętać o warunkach, które musi spełnić nauczyciel, aby móc pracować w szkole i zdobyć wysoką ocenę swojej pracy.
Obowiązkowe kryteria oceny pracy obejmują:
- Poprawność merytoryczną i metodyczną prowadzonych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych;
- Dbałość o bezpieczne i higieniczne warunki nauki, wychowania i opieki;
- Znajomość praw dziecka, w tym praw określonych w Konwencji o prawach dziecka, przyjętej dnia 20 listopada 1989 r. (Dz. U. z 1991 r. poz. 526 oraz z 2000 r. poz. 12), ich realizację oraz kierowanie się dobrem ucznia i troską o jego zdrowie z poszanowaniem jego godności osobistej;
- Wspieranie każdego ucznia, w tym ucznia niepełnosprawnego, w jego rozwoju oraz tworzenie warunków do aktywnego i pełnego uczestnictwa ucznia w życiu szkoły oraz środowiska lokalnego;
- Kształtowanie u uczniów szacunku do drugiego człowieka, świadomości posiadanych praw oraz postaw obywatelskiej, patriotycznej i prospołecznej, w tym przez własny przykład nauczyciela;
- Współpracę z innymi nauczycielami;
- Przestrzeganie przepisów prawa z zakresu funkcjonowania szkoły oraz wewnętrznych uregulowań obowiązujących w szkole, w której nauczyciel jest zatrudniony;
- Poszerzanie wiedzy i doskonalenie umiejętności związanych z wykonywaną pracą, w tym w ramach doskonalenia zawodowego;
- Współpracę z rodzicami.
Oprócz powyższych zarówno dyrektor szkoły, dokonujący oceny pracy, jak i sam nauczyciel, muszą wybrać po jednym dodatkowym kryterium do oceny.
Dodatkowe kryteria oceny pracy nauczyciela obejmują:
- Planowanie, organizowanie i prowadzenie zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych wynikających ze specyfiki szkoły i zajmowanego stanowiska, z wykorzystaniem metod aktywizujących ucznia, w tym narzędzi multimedialnych i informatycznych, dostosowanych do specyfiki prowadzonych zajęć;
- Diagnozowanie potrzeb i możliwości ucznia oraz indywidualizowanie pracy z uczniem;
- Analizowanie własnej pracy, wykorzystywanie wniosków wynikających z tej analizy do doskonalenia procesu dydaktyczno-wychowawczego i opiekuńczego oraz osiąganie pozytywnych efektów pracy;
- Wykorzystywanie w pracy wiedzy i umiejętności nabytych w wyniku doskonalenia zawodowego;
- Realizowanie innych zajęć i czynności, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 Karty Nauczyciela, w tym udział w przeprowadzaniu egzaminów, o których mowa w art. 42 ust. 2b pkt 2 Karty Nauczyciela, i prowadzenie konsultacji, o których mowa w art. 42 ust. 2f Karty Nauczyciela;
- Podejmowanie innowacyjnych rozwiązań organizacyjnych, programowych lub metodycznych w prowadzeniu zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych;
- Pobudzanie inicjatyw uczniów przez inspirowanie ich do działań w szkole i środowisku pozaszkolnym oraz sprawowanie opieki nad uczniami podejmującymi te inicjatywy;
- Prowadzenie oraz omawianie zajęć otwartych dla nauczycieli lub rodziców;
- Realizowanie powierzonych funkcji lub innych zadań zleconych przez dyrektora szkoły;
- Umiejętność rozwiązywania konfliktów wśród uczniów;
- Umiejętność rozpoznawania i stosowania komunikacji niewerbalnej oraz doskonalenie umiejętności komunikacyjnych;
- Opracowywanie i wdrażanie innowacyjnych programów nauczania, programów wychowawczo-profilaktycznych lub innych programów wynikających ze specyfiki szkoły lub
- Zajmowanego stanowiska, z uwzględnieniem potrzeb uczniów;
- Przeprowadzenie ewaluacji działań wynikających z pełnionej funkcji lub zadań związanych z oświatą realizowanych poza szkołą oraz wykorzystywanie jej wyników do podnoszenia jakości pracy szkoły;
- Współpracę z Centralną Komisją Egzaminacyjną lub okręgową komisją egzaminacyjną, w szczególności w charakterze egzaminatora, autora zadań lub recenzenta, placówkami doskonalenia nauczycieli lub uczelniami w zakresie opieki nad studentami odbywającymi praktyki pedagogiczne;
- Inne szczególne osiągnięcia nauczyciela wynikające z jego pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej.
Poziom spełniania kryteriów oceny pracy jest oceniany w punktach – w przypadku, gdy dyrektor szkoły ustali, że suma punktów wynosi:
- 90 proc. maksymalnej liczby punktów i powyżej – nauczyciel otrzymuje ocenę wyróżniającą;
- 75 proc. maksymalnej liczby punktów i powyżej – nauczyciel otrzymuje ocenę bardzo dobrą;
- 55 proc. maksymalnej liczby punktów i powyżej – nauczyciel otrzymuje ocenę dobrą;
- poniżej 55 proc. maksymalnej liczby punktów – nauczyciel otrzymuje ocenę negatywną.
