Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017 r. określa jakie wymagania formalne musi spełniać kandydat obiegający się na stanowisko dyrektora szkoły. A jakie powinien posiadać kompetencje?
Sądzę, że niewątpliwym atutem dobrego dyrektora szkoły jest znajomość prawa oświatowego i przepisów kadrowych. Oprócz tego powinien on w swojej pracy uwzględniać specyfikę środowiska lokalnego, a także współczesnych zagrożeń jakie niesie ze sobą rozwój cywilizacyjny. Jednak posiadana wiedza formalna dotycząca zarządzania placówką i znajomość obowiązujących przepisów, mimo iż są pomocne przy zarządzaniu, nie są jedynymi czynnikami wpływającymi na odniesienie sukcesów
i określenie czy jest się prawdziwym liderem. W dobie wdrażania kolejnych reform
i zmian systemu oświaty dyrektor szkoły powinien być nie tylko jej kierownikiem, ale przede wszystkim menadżerem i wizjonerem. Dobry menadżer dobrze współżyje
z organem prowadzącym, potrafi zdobyć finanse spoza budżetu i umiejętnie nimi rozporządza, dba o bazę dydaktyczną szkoły. Oprócz profesjonalnego przygotowania edukacyjnego oraz zawodowego od dyrektora placówki edukacyjnej wymaga się odpowiednich kompetencji społecznych oraz cech osobowościowych. Współczesny dyrektor powinien być przywódcą autonomicznym, odpowiedzialnym oraz niezwykle kreatywnym, elastycznym, by dostosowywać się do wprowadzanych zmian.
Kompetencje komunikacyjne to jedne z najważniejszych umiejętności, które powinniśmy posiadać oraz nad którymi musimy stale pracować. Zawiera się w nich nie tylko zdolność do porozumiewania się (w tym w różnych językach), ale także nasz wygląd i zachowanie, mowa ciała, postawa, autoprezencja, umiejętność kodowania
i dekodowanie komunikatów, spójność i logika wypowiedzi. Niezwykle ważne są także słuchanie i negocjowanie.
Zdolności komunikacyjne dyrektora powinny znajdować się na bardzo wysokim poziomie, ponieważ każdego dnia nawiązuje on kontakty z nauczycielami, uczniami, rodzicami oraz innymi podmiotami powiązanymi ze szkołą i z systemem oświaty. Myślę, że wśród elementarnych umiejętności, które powinien posiadać możemy wymienić:
– okazywanie rozmówcy szacunku,
– podejmowanie prób zrozumienia sytuacji rozmówcy;
– okazywanie zainteresowania, nie tylko podczas rozmowy, ale także opiniami innych.
Niesłychanie ważny element w procesie komunikacji stanowi również informacja zwrotna, która jeżeli jest dobrze przekazana i wykorzystywana, może być pomocna w rozwijaniu szkoły.
Innym ważnym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi placówki jest budowanie atmosfery współpracy. Główną rolę odgrywa tu dyrektor i to od niego w znacznej mierze zależy jak będzie ona wyglądała.
Umiejętność pracy zespołowej stanowi jedną z kluczowych kompetencji wymaganych na kierowniczym stanowisku. W końcu szkoły nie tworzy tylko dyrektor, ale cały zespół nauczycieli i innych pracowników, a także środowisko lokalne. Istotnymi czynnikami wpływającymi na współpracę w zespole są: umiejętność komunikowania się z innymi, zdolność precyzyjnego formułowania własnych myśli oraz aktywne słuchanie.
Rolą dyrektora jest pokierowanie procesem budowania pozytywnych stosunków pomiędzy wszystkimi podmiotami, tj. gronem pedagogicznym, rodzicami, a także społecznością lokalną.
Jednym z istotnych elementów dobrej pracy zespołowej jest wzajemne zaufanie. Pomocne przy jego tworzeniu jest pozytywnie nastawienie oraz szacunek.
W kontaktach z innymi dyrektor powinien być życzliwy, szczery, otwarty na dialog. Powinien mówić o swoich wymaganiach wobec podwładnych w sposób jasny
i konkretny, ale także dając im do zrozumienia, że ich praca jest ważna i razem tworzą coś nowego.
Karolina Żebrowska – uczestniczka Kursu Kwalifikacyjnego Zarządzanie Oświatą organizowanego przez Instytut Kształcenia EKO-TUR
