Ewaluacja – badanie przereklamowane

Ewaluacja: zbędne działania, które nie wnoszą niczego do pracy szkoły? Zło konieczne, wynikające z prawa oświatowego? Jak należy podejść do tego zagadnienia?

Wielu dyrektorów słysząc termin „ewaluacja” wzrusza ramionami w geście dezaprobaty, część stwierdza, że to zbędne działania, które nie wnoszą niczego do pracy szkoły….Jeszcze inni traktują ewaluację jako konieczność wynikającą z przepisów prawa oświatowego.  Jak zatem należy podejść do tego zagadnienia?

Praktyka szkolna pokazuje, że ustawowe obowiązki wynikające z konieczności planowania i podsumowania działań szkoły w postaci wniosków z nadzoru pedagogicznego są realizowane we wszystkich szkołach i placówkach – i to powinno cieszyć ale…. No właśnie, czy wszyscy w jednakowym stopniu rozumieją istotę ewaluacji jako badania w działaniu?

Przywołam na chwilę brzmienie ROZPORZĄDZENIA MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz.U. z 2017 r. poz.1658)które określa, że Dyrektor szkoły lub placówki opracowuje na każdy rok szkolny plan nadzoru pedagogicznego, który przedstawia na zebraniu rady pedagogicznej i chociaż wiele Rad Pedagogicznych nie podsumowało jeszcze własnej działalności warto pamiętać, że plan nadzoru pedagogicznego powinien zawierać w szczególności:

– przedmiot ewaluacji wewnętrznej oraz termin jej przeprowadzenia;

– tematykę i terminy przeprowadzania kontroli przestrzegania przez nauczycieli przepisów prawa dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki;

– zakres wspomagania nauczycieli w realizacji ich zadań

– plan obserwacji

– zakres monitorowania

Ponadto,  znajdujemy tam zapis, że  Dyrektor szkoły lub placówki we współpracy z innymi nauczycielami zajmującymi stanowiska kierownicze, w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego:

1) przeprowadza ewaluację wewnętrzną i wykorzystuje jej wyniki do doskonalenia jakości pracy szkoły lub placówki;

2) ewaluację wewnętrzną przeprowadza się w odniesieniu do zagadnień uznanych w szkole lub placówce za istotne w jej działalności. I to jest kluczowe stwierdzenie, które  precyzuje cele i zadania wskazując priorytetowe aspekty działalności każdej szkoły i placówki.

Należy mieć świadomość, że celem ewaluacji jest przede wszystkim dostarczenie zainteresowanym podmiotom informacji o skuteczności podjętych przez nauczycieli działań, utrwalenie pożądanego zachowania lub poinformowanie jak poprawić to, co  niekorzystne, a także sformułowanie wniosków oraz rekomendacji, które będą stanowiły podstawę do udoskonalenia procesów edukacyjnych i wychowawczo-profilaktycznych.

Jak w odniesieniu do tych szczytnych celów ma się praktyka ewaluacyjna? Niestety często przybiera ona charakter ewaluacji pozorowanej czyli pseudoewaluacji. Oto jej odmiany:

Tandetna –polegająca na  szybkim zebraniu byle jakich informacji ale interpretacja zawsze jest  pozytywna

Towarzyska – oparta na osobistych kontaktach

 Masywna –powielanie informacji potocznych

 Wydumana –pozbawiona zbierania danych

Przelotna – oparta na powierzchownych wrażeniach

Wybielająca- ukrywająca braki

Spychająca – obliczona na odwlekanie decyzji o zmianie

Torpedująca – obliczona na zniszczenie systemu

Rytualna – wykonywana z nakazu bez zaangażowania

A jaki charakter miała ewaluacja w Państwa szkole/placówce?

Warto się nad tym zastanowić podsumowując pracę za rok szkolny 2017/2018, by uniknąć działań pozorowanych w kolejnym roku szkolnym. Zapraszam do refleksji i do realizacji badania w odniesieniu do działań każdego nauczyciela czyli tego, na co każdy nauczyciel ma wpływ, po to, by miał możliwość wprowadzenia zmiany w realizowanych działaniach – w przeciwnym wypadku szkoda czasu na takie badania.

Add a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *